De eerste afleveringen van het Sinterklaasjournaal dit jaar zorgden voor ophef. Sommige ouders klaagden dat het programma te heftig zou zijn voor kinderen vanwege de zogenoemde “oorlogsthematiek”. In het NPO Radio 1-programma Dit is de Dag sprak voormalig NTR-directeur Paul Römer zijn steun uit voor de makers en benadrukte dat de kritiek volgens hem te zwaar is aangezet.
‘Jammer dat dit elk jaar gebeurt’
Paul Römer noemt het “jammer” dat er jaarlijks discussie ontstaat over de toon van het Sinterklaasjournaal. Volgens hem wordt de inhoud vaak verkeerd geïnterpreteerd door volwassenen. “Het is zeker niet de bedoeling om kinderen te confronteren met oorlog”, zegt hij. “Het is maar net hoe je ertegen aankijkt. Dat wordt zo gezien door volwassen ogen. Het is de vraag of kinderen daar ook daadwerkelijk oorlogsthematiek in zien.”
Hij benadrukt dat het Sinterklaasjournaal altijd een dubbele laag heeft. De verwijzingen naar actualiteit en gebeurtenissen zijn vaak met een knipoog. “Ik geef je op een briefje dat de bommen zure bommen van Kesbeke blijken te zijn en de noodpakketten pepernootpakketten. Het is een verhaal voor kinderen waarvan je altijd weet: het komt goed,” aldus Römer.
Wat gebeurde er in de afleveringen?
In de eerste afleveringen waren onder meer soldaten te zien bij het Pietenhuis en werd gesuggereerd dat er een bom zou liggen. Tegelijkertijd riep de Hoofdpiet kijkers op een noodpakket aan te schaffen, zodat kinderen voorbereid zouden zijn op de ‘rampen’ die Sint en zijn pieten ieder jaar weer treffen. De combinatie van actie en humor is volgens Römer kenmerkend voor het programma.
Volgens hem is het belangrijk te begrijpen dat de scènes niet letterlijk moeten worden genomen. “Die soldaten zijn er misschien om het Pietenhuis in orde te maken of iets positiefs op te bouwen,” legt hij uit. “Het Sinterklaasjournaal wordt niet zomaar gemaakt. Er wordt echt lang over nagedacht.”
Didactische zorg en aandacht
Römer wijst erop dat het programma zorgvuldig wordt ontwikkeld binnen de NTR, met oog voor jeugdprogrammering en didactische principes. “Daar werken mensen die precies weten hoe je kinderen kunt prikkelen en tegelijkertijd kunt beschermen. Alles wordt met zorg gemaakt. Het is niet bedoeld om te choqueren.”
Hij benadrukt dat ouders en scholen een rol spelen in het begeleiden van kinderen. “Het is een taak van opvoeders om kinderen te helpen bij wat er besproken wordt. Als je kind te gevoelig is, kun je besluiten het programma niet te laten kijken. Maar dat betekent niet dat het Sinterklaasjournaal inherent schadelijk is.”
Een jaarlijks terugkerende discussie
Römer herinnert zich dat dit soort discussie elk jaar terugkomt. Een paar jaar geleden was bijvoorbeeld de scène met de gezonken boot veelbesproken, omdat sommigen dit te heftig vonden. “Deze discussie komt altijd terug. Dat vind ik jammer. Het is niet nodig om het zo te polariseren. Het kan juist een kans zijn om er samen over te praten.”
Volgens hem kunnen deze momenten zelfs een goede aanleiding zijn voor gesprekken tussen ouders en kinderen. “Je kunt uitleggen dat het verhaal fictief is, dat er humor in zit, en dat alles uiteindelijk goed afloopt. Dat is juist leerzaam voor kinderen.”
Reacties van makers en betrokkenen
De makers van het Sinterklaasjournaal hebben eerder aangegeven dat het programma altijd met oog voor kinderen wordt gemaakt. Ze gebruiken actuele thema’s, humor en spanning, maar zorgen er tegelijkertijd voor dat het verhaal veilig blijft voor jonge kijkers. Niets is bedoeld om kinderen angst aan te jagen.
Römer ondersteunt dit standpunt en benadrukt dat kritiek vaak voortkomt uit volwassen interpretaties. “Volwassenen zien dingen anders dan kinderen. Wat wij oorlogsthematiek noemen, kan voor kinderen gewoon spannend en grappig zijn. Ze zien de humor en de creatieve twist, niet de echte wereldproblemen.”
Het Sinterklaasjournaal als leermoment
Het programma combineert spanning, humor en avontuur, maar altijd binnen een veilige context. Kinderen leren over samenwerken, vindingrijkheid en doorzettingsvermogen, terwijl ze genieten van het verhaal. De dubbele laag zorgt ervoor dat volwassenen ook plezier kunnen hebben en tegelijkertijd kritisch kunnen meekijken.
Römer benadrukt dat het belangrijk is om kinderen hierin te begeleiden, maar dat het programma zelf met veel zorg wordt ontwikkeld. “Er wordt rekening gehouden met leeftijd, emotionele veerkracht en begrip. Het Sinterklaasjournaal is bedoeld om te vermaken, niet om te confronteren.”
Positieve impact op kinderen
Volgens Römer biedt het programma juist een positieve beleving. De spanning en kleine uitdagingen in het verhaal maken kinderen alert en betrokken, maar de zekerheid dat alles uiteindelijk goedkomt geeft rust. “Kinderen leren omgaan met kleine problemen in een veilige omgeving,” zegt hij.
Het Sinterklaasjournaal heeft hierdoor naast entertainment ook educatieve waarde. Het leert kinderen dat uitdagingen overwonnen kunnen worden, dat teamwork belangrijk is, en dat fantasie en realiteit elkaar op een speelse manier kunnen kruisen.
Conclusie: steun voor de makers
Paul Römer sluit af met een duidelijk statement: de makers verdienen steun en begrip. De kritiek op het vermeende ‘oorlogsthema’ vindt hij overdreven en voortkomend uit volwassen perceptie. “Het Sinterklaasjournaal is altijd bedachtzaam gemaakt, met humor en een knipoog. Het verhaal komt goed af, en dat is wat telt,” benadrukt hij.
Hoewel de discussie waarschijnlijk elk jaar weer terugkomt, ziet Römer vooral een kans: ouders en kinderen samen in gesprek laten gaan over het verhaal, de spanning en de humor. Zo wordt het Sinterklaasjournaal niet alleen een bron van vermaak, maar ook een leermoment voor het hele gezin.
