GroenLinks-PvdA heeft zich nadrukkelijk uitgesproken over de vervolgstappen in de kabinetsformatie nu de VVD zich uit het proces heeft teruggetrokken. De partij reageert positief op het advies van verkenner Wouter Koolmees om D66 en het CDA het initiatief te laten nemen. Fractieleider Jesse Klaver noemt die keuze ‘verstandig’ en zegt vertrouwen te hebben in Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) om in de komende weken inhoudelijk zichtbare vooruitgang te boeken. Tegelijk houdt GroenLinks-PvdA de optie open om zowel mee te besturen als in de oppositie plaats te nemen. “Ons land verdient snel een daadkrachtig bestuur,” benadrukt Klaver, waarmee de partij tempo en resultaat centraal zet.
Nieuwe fase in formatie
Met het wegvallen van de VVD ontstaat een nieuwe dynamiek aan de onderhandelingstafel. Waar eerder combinaties met de liberalen het vertrekpunt waren, verschuift het zwaartepunt nu richting een middenzoektocht onder leiding van D66 en CDA. Dat geeft ruimte om de onderliggende inhoudelijke thema’s — van koopkracht en woningbouw tot klimaat en zorg — opnieuw te ordenen en te prioriteren. In zo’n herschikking speelt het vertrouwen tussen partijen een sleutelrol: wie het initiatief heeft, bepaalt de toon en de volgorde van onderwerpen.
Rol van verkenner Wouter Koolmees
De verkenner inventariseert in de eerste fase van de formatie welke coalities kansrijk zijn en welke thema’s partijen kunnen verbinden. Koolmees adviseert dat Rob Jetten en Henri Bontenbal de komende drie weken de grote dossiers verder uitwerken. Het doel is om die periode te gebruiken voor inhoudelijke verdieping en om te toetsen of er voldoende wederzijds vertrouwen is om door te schakelen naar een volgende stap in het proces. Als de contouren helder worden, kan dat de weg openen naar verdere formatiegesprekken onder begeleiding van een informateur, die concreet aan coalitievorming werkt.
Positie van GroenLinks-PvdA
GroenLinks-PvdA profileert zich op dit moment bewust als flexibel. De partij laat doorschemeren dat zowel toetreding tot een kabinet als een stevige oppositierol tot de mogelijkheden behoort. Die opstelling vergroot de manoeuvreerruimte, maar maakt de lat ook hoger: of men nu aanschuift of niet, de inhoudelijke oogst van de komende weken moet zichtbaar zijn. Door ‘daadkracht’ als kernwoord te kiezen, legt de partij de nadruk op snelheid en uitvoerbaarheid. Dat is een signaal aan de onderhandelende partijen, maar ook aan de kiezer die rekent op duidelijkheid na een fase van politieke onzekerheid.
Voor GroenLinks-PvdA is het bovendien strategisch relevant dat het initiatief nu niet automatisch bij een traditionele centrumrechtse combinatie ligt. Door de regie te erkennen bij D66 en CDA, benadrukt de partij dat de brug over het midden heen geslagen moet worden, met ruimte voor sociaal-economische zekerheden en een ambitieuze klimaat- en woonagenda.
Verwachtingen rond D66 en CDA
De keuze voor Rob Jetten en Henri Bontenbal als voortrekkers wijst op een zoektocht naar raakvlakken tussen progressieve hervormingen en christendemocratisch pragmatisme. D66 heeft zich de afgelopen jaren sterk gemaakt voor klimaatbeleid, onderwijs en een moderne bestuursstijl. Het CDA benadrukt rentmeesterschap, regionale kracht en financierbare afspraken. Op vlakken als bestaanszekerheid, woningbouw en de energietransitie liggen potentiële overeenkomsten. Tegelijk zullen er hobbels zijn: tempo van klimaatmaatregelen, budgettaire dekking en de precieze invulling van migratie- en veiligheidsbeleid vragen om concreet maatwerk.
Dat Jetten en Bontenbal drie weken krijgen om “de grote thema’s” uit te werken, schept een duidelijke verwachting. Het gaat niet om een volledig coalitieakkoord, maar wel om een set richtinggevende keuzes die het verschil maakt tussen een papieren exercitie en een geloofwaardige routekaart. Denk aan meetbare doelstellingen op de woningmarkt, heldere stappen in het energiebeleid en afspraken over de koopkracht van huishoudens.
Reacties en scenario’s
De nieuwe fase levert verschillende scenario’s op. Een eerste mogelijkheid is dat D66 en CDA, na drie weken, tot voldoende gemeenschappelijke basis komen om andere partijen — waaronder GroenLinks-PvdA — aan te haken voor verdere formatiegesprekken. Een tweede scenario is dat de inhoudelijke verschillen groot blijven en de zoektocht verbreed moet worden, bijvoorbeeld richting een minderheidsvariant of een alternatieve samenstelling. In alle gevallen is transparantie over de geboekte voortgang cruciaal om het vertrouwen van de Kamer en het publiek vast te houden.
De VVD opereert voorlopig vanaf de zijlijn. Dat kan de snelheid verhogen — minder partijen aan de kern — maar legt ook extra druk op D66 en CDA om bruggen te slaan. Voor GroenLinks-PvdA betekent dit dat meedenken loont, ook als de uitkomst nog open is. De partij kan invloed uitoefenen op de inhoudelijke lijnen zonder zich al vast te leggen op portefeuilleverdeling of personele bezetting.
Wat staat er inhoudelijk op het spel
De onderhandelende partijen moeten antwoorden formuleren op vraagstukken die voor veel Nederlanders direct voelbaar zijn. Bestaanszekerheid raakt aan koopkracht, schuldenproblematiek en de stijgende kosten van wonen en energie. De woningmarkt vraagt om versnelling in bouw, verduurzaming en betaalbaarheid. Het klimaatbeleid moet uitvoerbaar blijven voor gezinnen en bedrijven, met aandacht voor regionale verschillen en infrastructuur. In de zorg spelen personeelstekorten en toegankelijkheid. Tot slot staat de bestuurscultuur op de agenda: hoe maak je beleid voorspelbaar, eerlijk en begrijpelijk, na jaren van complexiteit en incidenten?
GroenLinks-PvdA benadrukt dat het tempo omhoog moet. Dat sluit aan bij bredere verwachtingen in de samenleving: minder vertraging, meer duidelijkheid en vooral realistische afspraken die binnen afzienbare tijd effect sorteren. De combinatie van ambitie en uitvoerbaarheid wordt daarmee het ijkpunt van de komende weken.
Tijdpad en vervolgstappen
De komende drie weken worden beslissend voor de richting van de formatie. Lukt het D66 en CDA om kernpunten te formuleren en daar steun voor te vinden, dan kan een volgende fase met een informateur snel ingaan. Lukt dat niet, dan is verbreding of heroriëntatie onvermijdelijk. In beide gevallen is de boodschap van GroenLinks-PvdA helder: inhoud staat voorop en zowel bestuur als oppositie zijn reële opties, mits de uitkomst het land verder helpt.
Voor burgers en maatschappelijke organisaties is het zaak de signalen goed te volgen. Concrete keuzepunten — over investeringen, lasten en prioriteiten — zullen de komende weken langzaam zichtbaar worden. Hoe preciezer die keuzes worden, hoe makkelijker het is om draagvlak te bouwen en tempo te maken in uitvoering.
Samenvattend: met de VVD buiten spel verschuift de focus naar een middenroute onder leiding van D66 en CDA, met GroenLinks-PvdA als invloedrijke, maar nog niet vastgelegde speler. De druk om te leveren is hoog, de tijd is beperkt en de behoefte aan duidelijkheid is groot. Als de komende drie weken de beloofde “goede stap vooruit” opleveren, komt een stabiele en daadkrachtige formatie dichterbij. Wat vindt u van deze koers? Laat het ons weten via onze sociale media.
Bron: dagelijksestandaard.nl
