De Spaanse kustplaats Calpe is de handdoekenleggers zat en heeft besloten boetes uit te delen. Wie de avond ervoor zijn textiel op het strand legt om een plek te reserveren, moet 250 euro betalen.
Om klokslag 9 uur en geen seconde eerder mag je op het strand in Calpe een handdoek neerleggen. Met deze nieuwe regel kiest het gemeentebestuur voor de toeristen die willen uitslapen en spontaan naar het strand willen gaan.
Wie denkt: 9 uur handdoekje leggen en dan alsnog je bed in, komt bedrogen uit. Als de spullen te lang onbeheerd liggen, krijg je alsnog een boete en wordt alles meegenomen door de agenten.
Handdoekje leggen is een van de grootste ergernissen onder vakantiegangers. Dit blijkt ook uit onderzoek van reisorganisatie TUI, die in 2024 een rapport publiceerde over de grootste irritaties op vakantie van Nederlanders.
Uit dat onderzoek kwam naar voren dat 49% van de Nederlanders zich stoort aan handdoekje leggen bij het zwembad. Daarmee staat deze irritatie op nummer twee. De grootste ergernis onder Nederlanders zijn asociale toeristen.
De Belgische krant Het Nieuwsblad belde met socioloog Ignace Glorieux (VUB), die handdoekje leggen puur asociaal gedrag noemt. Zelf is Glorieux geen zonnebader, maar hij ziet dat de groep ‘leggers’ snel groeit. Het is een sneeuwbaleffect, want wie niet meedoet, ligt uiteindelijk op de slechtste plekken.
De krant nam de proef op de som aan de rand van een zwembad bij een toeristenhotel in Turkije. Ook daar geldt de wet van de jungle: eten of gegeten worden.
„Leg je een handdoek, dan heb je plaats. Leg je geen handdoek, dan loop je een hele middag rond tot er een goed plekje vrijkomt,” zegt de Belgische toerist Patrick (58). Hij schaamt zich niet om toe te geven dat hij zelf een notoir handdoek-legger is. Al vijftien jaar. „Ik lig gewoon graag op de eerste rij aan het zwembad.”
Om zeker te zijn van zijn lievelingsplek gaat Patrick iedere morgen om zeven uur al naar buiten. „Na het ontbijt, zo rond acht uur, lig ik al te genieten van de zon. Ik ben niet tegen een handdoek leggen, maar wel tegen mensen die hun spullen urenlang onbeheerd achterlaten. Dan neem je echt iemand zijn plaats in.”
Socioloog Glorieux begrijpt heel goed dat Calpe boetes heeft ingevoerd. Hij ziet geen andere oplossing. „Regels zijn de laatste optie tegen asociaal gedrag. Als iedereen een beetje socialer zou zijn, dan zouden we met veel minder regels af kunnen.”
De beste oplossing voor het probleem zou natuurlijk zijn als de hotels voldoende bedjes langs het zwembad of het strand hebben staan. De echte Nederlander zal zeggen: daar heb ik toch voor betaald?
Een verrassende maatregel, die al snel tot discussie leidde. Sommigen vinden het terecht dat handdoekleggers aangepakt worden. Anderen zien het als een symptoom van een groter probleem: de strijd om schaarse middelen in populaire vakantiebestemmingen.
In veel badplaatsen zijn de bedjes bij zwembaden en op stranden schaars, zeker tijdens het hoogseizoen. Mensen willen hun vakantie optimaal benutten en proberen daarom de beste plekken te reserveren. Dit leidt tot wrijving en irritaties.
De gemeente Calpe hoopt met de boetes een signaal af te geven. Ze willen laten zien dat asociaal gedrag niet wordt getolereerd en dat iedereen gelijke kansen moet hebben om een goede plek te vinden.
De vraag blijft of andere kustplaatsen dit voorbeeld zullen volgen. De discussie over handdoekleggers en het reserveren van plekken is een terugkerend thema in veel vakantieoorden. De maatregel van Calpe kan een precedent scheppen voor andere toeristische locaties.
Met deze boetes probeert Calpe de stranden eerlijker en aangenamer te maken voor alle bezoekers. Of de maatregel effectief zal zijn, moet de toekomst uitwijzen. Het zal ook afhangen van de handhaving en de bereidheid van toeristen om zich aan de nieuwe regels te houden.
In ieder geval heeft Calpe een duidelijk standpunt ingenomen: handdoekleggers worden niet langer getolereerd. Of andere badplaatsen dit voorbeeld volgen, zal blijken. Tot die tijd blijft het strand van Calpe een experiment in sociale controle en eerlijkheid.