Contant geld verdwijnt langzaam uit het Nederlandse straatbeeld. Steeds meer mensen betalen met hun pinpas of smartphone, en sommige winkels accepteren zelfs helemaal geen contant geld meer.
Dit roept vragen op over de rechten van zowel consumenten als winkeliers. Want mag een winkel eigenlijk contante betalingen weigeren? En wat als je alleen een groot biljet op zak hebt?
Het gebruik van contant geld neemt al jaren af. Waar vroeger iedereen wel wat muntgeld of een paar briefjes in zijn portemonnee had, vertrouwen steeds meer Nederlanders volledig op digitale betaalmethoden. In 2023 uitte De Nederlandsche Bank (DNB) haar zorgen over deze ontwikkeling.
Toch bleek uit onderzoek dat het aantal winkels dat uitsluitend pinbetalingen accepteert, nauwelijks is gestegen. Slechts vier procent van de consumenten kreeg te maken met een winkel die geen cash aannam. Ondanks dat blijft het een actueel en soms gevoelig onderwerp.
Veel mensen vragen zich af of een winkel wettelijk verplicht is om contant geld aan te nemen. Het korte antwoord: nee. Winkeliers mogen zelf bepalen welke betaalmiddelen zij accepteren. Net zoals sommige winkels geen creditcards accepteren, kunnen zij ook besluiten om geen contant geld aan te nemen. Er is geen wet die hen verplicht om cashbetalingen te accepteren.
Wel geldt er een belangrijke regel: consumenten moeten vooraf duidelijk geïnformeerd worden over welke betaalmiddelen worden geaccepteerd.
Dit betekent dat een winkel een sticker op de deur kan plaatsen, een melding bij de kassa kan tonen of het kan vermelden op hun website. Kom je bij het afrekenen pas achter deze regel en heb je alleen contant geld op zak? Dan sta je in je recht om de winkel te verlaten zonder iets te kopen.
Naast het volledig weigeren van contante betalingen, mogen winkels ook bepaalde biljetten en munten weigeren. Dit komt voornamelijk door veiligheidsredenen of praktische overwegingen.
Zo accepteren veel winkels geen 1- en 2-centmunten meer, ook al zijn ze officieel nog wettig betaalmiddel. Dit heeft te maken met afrondingsregels, waarbij bedragen naar boven of beneden worden afgerond.
Ook grote biljetten kunnen problemen opleveren. Sommige winkels weigeren briefjes van €100, €200 of €500 vanwege de kans op vals geld of om veiligheidsredenen. Vooral kleinere winkels willen het risico niet lopen om veel contant geld in de kassa te hebben. Dit is toegestaan, zolang het duidelijk wordt gecommuniceerd.
Beschadigde biljetten kunnen ook worden geweigerd. Een winkelier heeft het recht om een gescheurd, verkleurd of onherkenbaar biljet niet aan te nemen, zelfs als het officieel nog als geldig geldt. Mocht je een biljet hebben dat te beschadigd is om ergens mee te betalen, dan kun je het inleveren bij De Nederlandsche Bank. Zij kunnen beoordelen of het kan worden omgewisseld voor een nieuw exemplaar.
Nederland behoort tot de landen binnen de eurozone waar contant geld het minst wordt gebruikt. Uit onderzoek blijkt dat digitale betaalmethoden zoals contactloos betalen, bankoverschrijvingen en betaalapps steeds populairder worden. Vooral jongeren vertrouwen bijna volledig op digitale betalingen en dragen nauwelijks nog contant geld bij zich.
Toch is cash voor sommige groepen nog altijd onmisbaar. Ouderen, mensen die minder digitaal vaardig zijn of personen zonder toegang tot een bankrekening, zijn vaak afhankelijk van contante betalingen. Daarom blijft de overheid stimuleren dat winkeliers cash blijven accepteren, al is het geen wettelijke verplichting.
De toekomst van contant geld blijft een punt van discussie. Hoewel steeds meer winkels en consumenten overstappen op digitale betaalmethoden, blijft contant geld een wettig betaalmiddel. Dit betekent dat je er in principe overal mee zou moeten kunnen betalen, maar in de praktijk hebben winkeliers de vrijheid om het te weigeren.
De verwachting is dat het gebruik van contant geld de komende jaren verder zal afnemen. Maar zolang er nog groepen mensen zijn die afhankelijk zijn van cash, zal het waarschijnlijk nooit helemaal verdwijnen. De overheid moedigt een breed scala aan betaalopties aan, zodat iedereen de vrijheid heeft om te betalen op de manier die bij hem of haar past.
Wat vind jij? Moeten winkels verplicht worden om contant geld te accepteren, of is het logisch dat we steeds meer overstappen op digitaal betalen? Deel je mening in de reacties en discussieer mee op Facebook!
