Het verkleuren van vingers en tenen kan een onschuldig fenomeen lijken, maar het kan ook wijzen op de ziekte van Raynaud. Dit is een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar bepaalde delen van het lichaam tijdelijk wordt verminderd, meestal als reactie op kou of stress. Een bekende arts legt uit wat de oorzaak is en wanneer je medische hulp moet zoeken.
Dr. James O’Donovan, een specialist in veroudering en gezondheid, legt uit dat de ziekte van Raynaud wordt veroorzaakt door een vernauwing van de kleinere slagaders die de huid van bloed voorzien. Dit proces, ook wel vasospasme genoemd, wordt uitgelokt door triggers zoals koud weer of emotionele stress. Doordat de bloedvaten samentrekken, stroomt er minder bloed naar de getroffen gebieden. Dit kan leiden tot pijn, gevoelloosheid en opvallende kleurveranderingen in de huid.
Door deze vernauwing kan de huid eerst wit worden door het gebrek aan bloedtoevoer, vervolgens blauw door het tekort aan zuurstof, en ten slotte rood wanneer de bloedstroom weer op gang komt. Dit proces kan gepaard gaan met tintelingen, een doof gevoel en in sommige gevallen pijn. De ernst en duur van de symptomen kunnen variëren, afhankelijk van de persoon en de ernst van de aandoening.
Bij sommige mensen blijven de klachten beperkt tot milde ongemakken die vanzelf verdwijnen zodra de lichaamsdelen weer opwarmen. Bij anderen kunnen de aanvallen heviger en langduriger zijn, wat invloed kan hebben op het dagelijks functioneren. In ernstige gevallen kunnen kleine slagaders dikker worden door herhaalde aanvallen, wat de bloedstroom op de lange termijn nog verder belemmert.
Hoewel de exacte oorzaak van Raynaud nog niet volledig begrepen wordt, is bekend dat kou een belangrijke trigger is. Veel mensen krijgen last van hun vingers en tenen bij lage temperaturen of bij plotselinge temperatuurschommelingen. Stress kan bij sommige mensen ook een rol spelen, omdat het lichaam hierop reageert met een vernauwing van de bloedvaten.
De aandoening treft meestal de vingers en tenen, maar kan ook andere delen van het lichaam aantasten, zoals de neus, lippen en oren. In de meeste gevallen verdwijnen de symptomen vanzelf binnen enkele minuten tot een kwartier, zodra de bloedtoevoer weer normaal wordt. Toch is het verstandig om alert te blijven op veranderingen in de klachten.
Volgens dr. O’Donovan is het raadzaam om medische hulp te zoeken als de symptomen ernstig zijn of steeds erger worden. Ook als Raynaud je dagelijks leven beïnvloedt, de klachten slechts aan één kant van je lichaam optreden of je daarnaast last hebt van gewrichtspijn, huiduitslag of spierzwakte, is een bezoek aan de huisarts aan te raden.
Voor de meeste mensen met Raynaud is medische behandeling niet noodzakelijk. Toch zijn er een aantal maatregelen die kunnen helpen om aanvallen te voorkomen of te verminderen. Het dragen van warme handschoenen en dikke sokken in koude omstandigheden kan helpen om de bloedvaten open te houden. Plotselinge temperatuurschommelingen vermijden kan ook nuttig zijn, net als het verminderen van stress.
Daarnaast is het verstandig om te stoppen met roken, aangezien nicotine de bloedvaten vernauwt en de doorbloeding kan verslechteren. Regelmatige lichaamsbeweging helpt om de bloedcirculatie te stimuleren en kan zo bijdragen aan het verminderen van symptomen. Voor sommige mensen kan het nuttig zijn om cafeïne-inname te beperken, omdat dit ook invloed heeft op de bloedvaten.
In sommige gevallen kan Raynaud wijzen op een onderliggende aandoening, zoals een auto-immuunziekte. Direct medische hulp is nodig als je ernstige pijn hebt die niet verdwijnt, als er wonden of zweren op je vingers of tenen ontstaan of als je huid zwart of paars kleurt, wat kan wijzen op weefselbeschadiging.
Hoewel de ziekte van Raynaud vaak onschuldig is, is het belangrijk om alert te blijven op verergerende klachten. Bij twijfel is het altijd verstandig om contact op te nemen met een arts. Door bewust om te gaan met risicofactoren en beschermende maatregelen te nemen, kunnen veel mensen met Raynaud hun klachten onder controle houden en een normaal leven leiden.
Bron: Newsner
