In Nederland is het heel normaal dat jongeren al op jonge leeftijd een bijbaan nemen. Vanaf hun dertiende of veertiende mogen ze lichte werkzaamheden verrichten, zoals vakken vullen in een supermarkt of folders bezorgen. Veel jongeren grijpen die kans aan om hun eigen geld te verdienen, wat niet alleen praktisch is, maar ook leerzaam.
Toch is werken op jonge leeftijd niet voor iedereen even gemakkelijk. Een 16-jarig meisje liet recent via social media weten hoe zwaar ze haar bijbaan bij Albert Heijn ervaart. In een video vertelde ze openhartig over haar vermoeidheid en frustratie na lange dagen vakkenvullen. De video ging snel rond en leidde tot een storm aan reacties, zowel positief als negatief.
Ze gaf aan dat het werk meer van haar vroeg dan ze had verwacht. Lange dagen staan, zware kratten tillen, werken tot laat in de avond – het viel haar zwaar. Wat voor buitenstaanders misschien een eenvoudige klus lijkt, kan voor een scholier behoorlijk intens zijn, zeker in combinatie met schoolverplichtingen, toetsen en huiswerk.
Veel jongeren die vandaag de dag opgroeien, behoren tot Generatie Z of Gen Alpha. Ze zijn opgegroeid in een digitale wereld, waar technologie als vanzelfsprekend onderdeel is van het dagelijks leven. Smartphones, iPads op school en sociale media maken daar allemaal deel van uit. Sommigen beweren dat deze generatie daardoor minder gewend is aan fysieke arbeid of langere spanningsbogen.
Dat zorgt er soms voor dat er weinig begrip is voor jongeren die klagen over een bijbaan. Reacties op de video van het meisje lieten dat duidelijk zien. Sommige mensen vonden dat ze zich aanstelde en dat ze nog veel moest leren over het ‘echte leven’. Anderen vonden het juist dapper dat ze haar gevoelens uitsprak en het gesprek op gang bracht.
Het is belangrijk om te beseffen dat een bijbaan naast school en andere verplichtingen voor jongeren echt een belasting kan zijn. Niet iedereen heeft dezelfde belastbaarheid, en voor sommigen is het een hele uitdaging om werk, school en privéleven in balans te houden. Zeker als het gaat om fysieke arbeid of werken op tijden waarop leeftijdsgenoten al in bed liggen.
Daarnaast speelt ook mee dat jongeren in een wereld leven waarin prestatiedruk hoog is. Ze moeten goed presteren op school, een sociaal leven onderhouden, sporten, zich ontwikkelen – en dan komt er ook nog werk bij. Dat kan leiden tot stress en overbelasting, ook al lijkt het werk op het eerste gezicht eenvoudig.
De video van het meisje bij Albert Heijn roept dus niet alleen vragen op over werkethiek, maar ook over hoe we omgaan met jonge werknemers. Krijgen ze voldoende begeleiding? Weten ze wat er van hen verwacht wordt? En hebben werkgevers oog voor hun mentale en fysieke grenzen?
Het is makkelijk om van de zijlijn te roepen dat jongeren ‘te soft’ zijn geworden of dat ze maar moeten doorzetten. Maar het gesprek over werkdruk, ook bij jongeren, is wel degelijk relevant. Jongeren leren veel van een bijbaan: omgaan met verantwoordelijkheid, samenwerken, doorzetten. Maar dat betekent niet dat ze alles maar zonder klagen moeten accepteren.
Bekijk de video hier:
Misschien is het tijd om wat meer nuance aan te brengen in de manier waarop we praten over jonge werknemers. Een bijbaan is een waardevolle ervaring, maar ook iets waarbij ondersteuning belangrijk is. En als een jongere aangeeft het zwaar te vinden, is luisteren soms beter dan veroordelen.
In plaats van te spotten met haar verhaal, kunnen we het ook zien als een kans om het gesprek te voeren over hoe we jongeren voorbereiden op werk. Want eerlijk is eerlijk: iedereen heeft ooit ergens moeten beginnen. Ook jij.
