Orkaan Gabrielle is momenteel op weg naar Europa. Vannacht zal ze over de Portugese eilandengroep Azoren trekken en waarschijnlijk in de nacht van zaterdag op zondag het Portugese vasteland bereiken. Dit roept vragen op over wat het betekent voor de inwoners van Portugal en de omliggende regio’s.
Het is niet uitzonderlijk dat orkanen of hun restanten Europa bereiken. Portugal heeft dit vaker meegemaakt; de laatste keer was met orkaan Lorenzo in 2019. Ook de zuidwestpunt van Ierland krijgt af en toe te maken met stormen die hun oorsprong in tropische systemen hebben. Door klimaatverandering zullen dit soort gebeurtenissen naar verwachting vaker voorkomen. Orkanen halen hun energie uit warm zeewater van 26 graden of meer. Met het opwarmen van de oceanen neemt de kans op orkanen in onze omgeving toe.
Orkaanrestanten: regen en wind
Meestal komen orkanen in Europa aan als restanten. Deze stormsystemen zorgen vaak voor zware regenval en harde wind, maar het grootste gevaar is doorgaans de neerslag. Orkanen absorberen grote hoeveelheden warm water en geven dit als regen weer af. Soms kan dat oplopen tot 200 millimeter in 24 uur. Naast regen kan de zuidelijke wind die warme lucht uit Spanje meebrengt ook tijdelijk fraai najaarsweer geven, maar de risico’s zijn vooral groot bij hevige buien en stormachtige wind.
Gabrielle op de Azoren
Gabrielle ligt momenteel ten zuidwesten van de Azoren en trekt met orkaankracht over de eilandengroep, met een route die onder andere langs de stad Angra do Heroísmo loopt. Voor de inwoners is het allesbehalve rustig: er geldt Code Rood. Ze moeten rekening houden met windsnelheden tot 200 kilometer per uur, regenval tot 200 millimeter en golven die 14 meter hoog kunnen worden.
De combinatie van wind, opgestuwd zeewater, regen en aardverschuivingen vormt een grote bedreiging voor de circa 200.000 bewoners van de eilandengroep. Verwacht wordt dat de impact van Gabrielle zwaar zal zijn, met mogelijke schade aan huizen, infrastructuur en het milieu.
Krachtverlies richting het vasteland
Zodra Gabrielle de eilanden passeert, zal ze door het koudere oceaanwater kracht verliezen. Volgens het National Hurricane Center zal de storm in de nacht van zaterdag op zondag (Europese tijd) het Portugese vasteland bereiken. De exacte locatie is moeilijk te voorspellen; sommige berekeningen wijzen richting Lissabon, andere richting Porto.
Tegen die tijd is Gabrielle geen orkaan meer, maar een tropische storm. Dat betekent dat de wind niet meer de kracht van een orkaan heeft, maar de regenval blijft aanzienlijk. Mensen in Portugal, en met name rond Lissabon, moeten zich dus nog steeds voorbereiden op overlast en schade door hevige regen en wind.
Verdere route en gevolgen
Na Portugal zal Gabrielle verder afzwakken tot een tropische depressie en richting Marokko trekken. Ook daar kan de storm voor veel regen zorgen, hoewel het gevaar voor windschade aanzienlijk lager is dan in de Azoren of op het Portugese vasteland. Voor Nederland en België lijkt Gabrielle voorlopig geen directe invloed te hebben.
Conclusie
Orkaan Gabrielle laat zien dat Europa niet immuun is voor tropische stormen. Door klimaatverandering zullen dit soort gebeurtenissen naar verwachting vaker voorkomen, vooral in Portugal en Spanje. Het belangrijkste gevaar blijft de combinatie van hevige regenval en wind, die kan leiden tot overstromingen, aardverschuivingen en schade aan gebouwen en infrastructuur. Voor de inwoners van de Azoren en het Portugese vasteland geldt: alert blijven en voorbereidingen treffen, want Gabrielle is een krachtige storm met potentieel zware gevolgen.
Bron
