Het publiceren van foto’s van prinses Alexia samen met zanger Antoon krijgt een stevig vervolg voor weekblad Privé en hoofdredacteur Evert Santegoeds. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD), die de communicatie namens het Koninklijk Huis verzorgt, heeft Privé inmiddels formeel aangeschreven. Daarmee verschuift de kwestie van roddelrubrieken en talkshows naar een meer officiële arena, met mogelijke gevolgen voor persaccreditaties en de relatie tussen media en monarchie.
Rvd mengt zich in de kwestie
Santegoeds bevestigde in Shownieuws dat de RVD contact heeft opgenomen en dat er een brief is binnengekomen. Volgens hem was die stap te verwachten. De hoofdredacteur gaf aan dat er inmiddels contact is tussen beide partijen en dat Privé de brief bestudeerd heeft. In zijn woorden: er wordt gewerkt aan een antwoord, dat op korte termijn verstuurd wordt.
Achter de schermen: overleg en meningsverschillen
Wat er precies in de brief staat, blijft binnenskamers, maar Santegoeds liet doorschemeren dat er verschillen van inzicht zijn. Dat is op zich niet uitzonderlijk bij klachten over publicaties, zeker wanneer de privacy van leden van het Koninklijk Huis in het geding is. Media beroepen zich doorgaans op het publieke belang en de nieuwswaarde, terwijl de RVD vanuit het perspectief van de Oranjes de mediacode en het recht op privacy benadrukt. In dit dossier lijken die lijnen wederom te botsen.
Dreigt er een rechtszaak?
Op de vraag of de kwestie juridisch wordt uitgevochten, wilde Santegoeds niet vooruitlopen. Zowel Privé als de RVD houden zich op de vlakte over mogelijke vervolgstappen. Wel is duidelijk dat er op dit moment primair via correspondentie en onderling overleg wordt gewerkt aan een oplossing. Of dat afloopt in een schikking, een herziening van afspraken of toch een gang naar de rechter, blijft vooralsnog onduidelijk.
Publicatie wakkert debat over de mediacode aan
De ophef ontstond nadat Privé als eerste foto’s publiceerde waarop prinses Alexia samen met Antoon te zien is. Over de aard van hun band is niets bevestigd, maar de beelden zorgden meteen voor speculaties en een golf aan reacties. Santegoeds suggereerde dat er sprake zou zijn van een beginnende romance, maar vanuit de entourage van de artiest wordt dat weersproken. Antoons vader, tevens zijn manager, stelde dat er niets speelt en dat de zanger zich vooral op zijn muziek richt.
De kernvraag is daarmee niet alleen: wat is waar? Maar ook: had dit gepubliceerd moeten worden? Santegoeds verdedigde de publicatie eerder door te wijzen op het publieke belang. Een populaire artiest die mogelijk in de nabijheid van het Koninklijk Huis komt, vindt hij nieuwswaardig. Tegenover dat argument staat de mediacode, die juist beoogt de privésfeer van de Oranjes te beschermen.
Wat houdt de mediacode in?
De Nederlandse mediacode, in 2005 geïntroduceerd, is geen wet maar een set afspraken. Het uitgangspunt: de media krijgen regelmatig geregisseerde fotomomenten en openingen van evenementen, in ruil voor terughoudendheid als het gaat om de privéomgeving en de niet-officiële momenten van leden van het Koninklijk Huis. Wie volgens de RVD structureel buiten die afspraken treedt, kan in het uiterste geval worden uitgesloten van persmomenten of verliezen aan accreditaties.
Royaltyjournalist Josine Droogendijk legde in RTL Tonight uit waarom deze casus zo gevoelig ligt. Volgens haar zit “het venijn van de mediacode in de staart”: de consequenties bij vermeende overtredingen zijn reëel, terwijl de grenzen in de praktijk soms vaag zijn. Is een relatie van een prinses, als die al bestaat, strikt privé? Of raakt het, vanwege de status van de familie, ook aan een publiek belang? Het antwoord daarop is zelden zwart-wit.
Relevantie en veranderend medialandschap
Droogendijk plaatste een kanttekening bij de houdbaarheid van de mediacode in een tijd waarin sociale media en internationale platforms nieuws razendsnel verspreiden. Sinds de invoering in 2005 is het mediagedrag van publiek, beroemdheden en nieuwsorganisaties ingrijpend veranderd. Beelden kunnen binnen minuten wereldwijd rondgaan, vaak vanuit landen met andere normen of zonder duidelijke afspraken. Daarmee komt de vraag op tafel of de Nederlandse mediacode, die vooral leunt op vrijwilligheid en wederkerigheid, nog effectief genoeg is.
Daarbij speelt ook het juridische kader mee. De privacy van individuen – ook van publieke figuren – is in Nederland beschermd, maar die bescherming is niet absoluut. De afweging draait steeds om proportionaliteit en nieuwswaarde. Is de publicatie bijdragend aan een maatschappelijk debat? Of is het primair nieuwsgierigheid naar het privéleven? In dit soort royaltyzaken liggen die lijnen vaak dicht bij elkaar, en de RVD en redacties interpreteren de grenzen geregeld anders.
Hoe groot is het publiek belang?
Voorstanders van publicatie benadrukken dat leden van het Koninklijk Huis een unieke positie innemen en dat hun persoonlijke keuzes consequenties kunnen hebben voor het instituut. Tegenstanders wijzen erop dat minderjarige of net meerderjarige prinsessen en prinsen een zekere luwte verdienen, zeker als het gaat om romantische relaties. In het onderhavige geval benadrukken betrokkenen dat er niets aan de hand is, wat de vraag oproept of speculatieve berichtgeving met foto’s niet meer schade dan nieuws oplevert.
De verdediging van Privé draait om het argument van potentiële nieuwswaarde: een beroemde artiest die mogelijk nauwer gelieerd raakt aan de koninklijke familie is “groot nieuws”. Critici zetten daar tegenover dat het woord “mogelijk” precies het probleem blootlegt: zonder bevestigde feiten is voorzichtigheid geboden, zeker waar het om de privésfeer van een jong volwassen lid van het Koninklijk Huis gaat.
Mogelijke gevolgen voor Privé en de sector
Wat er ook uit de huidige briefwisseling komt, de uitkomst is relevant voor meer dan alleen Privé. Mocht de RVD besluiten tot beperkingen in accreditaties of toegang, dan is dat een signaal richting de hele showbizz- en entertainmentpers. Andersom kan een de-escalatie of duidelijkere afspraken juist leiden tot nieuwe richtlijnen over hoe om te gaan met privébeelden van royals in het tijdperk van smartphones en social media.
Los daarvan hangt het zwaard van reputatieschade boven de markt: voor Privé als het verwijt blijft dat het blad over de schreef is gegaan, maar ook voor het Koninklijk Huis als de indruk ontstaat dat het te dwingend optrad richting de pers. Precies om die reden kiezen beide partijen er vaak voor eerst te praten, en pas in het uiterste geval juridische stappen te zetten.
Wat volgt?
De eerstvolgende stap is de formele reactie van Privé op de RVD-brief. Pas daarna wordt duidelijk of de lont uit het kruitvat kan, of dat het tot een publiek conflict komt. Ondertussen woedt het bredere debat door: wat is de balans tussen een reëel publiek belang en het recht op privacy, zeker voor jonge leden van het Koninklijk Huis? En hoe houd je een mediacode overeind in een wereld waarin beelden mondiaal en oncontroleerbaar circuleren?
Voor nu is het wachten op het antwoord van Privé en de eventuele vervolgstap van de RVD. In onze berichtgeving volgen we de ontwikkelingen, en zodra er meer duidelijkheid is over de inhoud van de klacht, de reactie en eventuele consequenties voor accreditaties, lees je dat hier. Deel intussen gerust jouw mening: hoe vind jij dat media en het Koninklijk Huis met dit soort kwesties moeten omgaan? Laat het weten via onze sociale kanalen.
Bron: socialnieuws.nl
