In de nacht van dinsdag op woensdag heeft de politie een bezetting van een gebouw van de Radboud Universiteit in Nijmegen beëindigd. Bij de ontruiming zijn 23 mensen aangehouden. De actievoerders, verenigd in Nijmegen Student Encampment, eisten dat de universiteit aangekondigde nieuwe samenwerkingen met Israëlische instituten stopzet. De politie bevestigde woensdagochtend de aanhoudingen. De verdachten zitten nog vast. Een woordvoerder kon niet zeggen of dit alle bezetters waren die in het pand aanwezig waren.
Ontruiming en aanhoudingen
De bezetting begon dinsdag overdag, toen demonstranten een universiteitsgebouw binnengingen. Volgens de politie bevonden zich ook actievoerders in een laboratoriumruimte. Daar lagen onder meer supergeleidende magneten en koelgassen opgeslagen, wat de situatie potentieel gevaarlijk maakte.
In de loop van de avond kwamen de Mobiele Eenheid (ME) en de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD) ter plaatse. Vanwege de risico’s in het lab staakte de politie een eerste poging tot ontruiming. Later op de avond vertrokken enkele demonstranten uit eigen beweging. In de nacht volgde alsnog een gerichte inzet om het pand te ontruimen, waarbij 23 personen zijn aangehouden.
Woensdagochtend meldde de politie dat de aangehouden personen nog vastzaten voor verhoor. Over de exacte omvang van de groep bezetters en of iedereen die binnen was ook daadwerkelijk is aangehouden, kon de woordvoerder geen duidelijkheid geven.
Gevaar in het lab
Het feit dat een deel van de bezetters zich in een laboratorium bevond, maakte de operatie complex. Supergeleidende magneten en cryogene koelgassen, zoals vloeibaar helium of stikstof, vragen om strikte veiligheidsprotocollen. Onjuist gebruik of beschadiging kan leiden tot plotselinge drukopbouw, zuurstofverdringing of andere gevaarlijke omstandigheden. Om die reden werd een eerste ontruimingsactie uit voorzorg afgebroken, in afwachting van een veilige aanpak en aanvullende expertise.
Door de aanwezigheid van de EODD kon ter plaatse een inschatting worden gemaakt van de risico’s en de juiste volgorde van handelingen om de ruimtes gecontroleerd te betreden. Zulke inzet is ongebruikelijk bij reguliere demonstraties, maar kan noodzakelijk zijn wanneer specialistische apparatuur en gevaarlijke stoffen in het geding zijn.
Eerste poging gestaakt
De eerste poging tot ontruiming werd dinsdagavond gestaakt uit veiligheidsoverwegingen. Dat past in het beleid om bij verhoogde risico’s stapsgewijs te werk te gaan: eerst risico’s beperken, dan pas optreden. Na nadere beoordeling en het vertrek van enkele demonstranten kon het pand in de nacht alsnog worden vrijgemaakt. De timing van zo’n operatie hangt vaak samen met het minimaliseren van gevaar voor betrokkenen en het waarborgen van de veiligheid in het gebouw en de directe omgeving.
Achtergrond van de actie
Nijmegen Student Encampment voerde actie tegen plannen voor nieuwe samenwerking tussen de Radboud Universiteit en Israëlische instituten. De groep eist dat de universiteit deze voornemens intrekt. De bezetting past in een bredere reeks campusprotesten, waarbij studenten in Nederland en daarbuiten vragen om heroverweging van academische en institutionele banden met Israël, in het licht van de aanhoudende oorlog in Gaza. Hoewel de concrete invulling per universiteit verschilt, staat doorgaans de roep centraal om transparantie over samenwerkingen en om ethische afwegingen bij internationale partnerschappen.
Voor universiteiten ontstaat daarmee een spanningsveld tussen academische vrijheid, internationale samenwerking, veiligheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Besturen zoeken vaak de weg van dialoog, maar komen ook te staan voor de praktische vraag hoe om te gaan met bezettingen en veiligheidsrisico’s op de campus.
Reacties en vervolgstappen
De politie communiceerde woensdagochtend de stand van zaken rond de aanhoudingen, maar gaf nog geen nadere details over de identiteit van de verdachten of mogelijke aanklachten. De universiteit zal naar verwachting evalueren hoe de bezetting kon plaatsvinden en welke veiligheidsmaatregelen passend zijn, zeker rondom laboratoria met specialistische installaties. Zulke evaluaties gaan vaak gepaard met gesprekken met betrokken studenten en medewerkers, en kunnen leiden tot aangescherpte toegangs- en veiligheidsprotocollen in risicolocaties.
Tegelijkertijd zal het gesprek over de academische samenwerking met buitenlandse partners vermoedelijk worden voortgezet, al dan niet binnen bestaande overlegorganen met studenten en personeel. In eerdere vergelijkbare situaties kiezen universiteiten soms voor een onafhankelijke inventarisatie van lopende en voorgenomen samenwerkingen om de discussie te baseren op feitelijke informatie.
Juridische duiding
Bij bezettingen komen regelmatig verdenkingen als huisvredebreuk naar voren. Afhankelijk van de gebeurtenissen kunnen daar ook andere strafbare feiten bij komen, bijvoorbeeld wanneer eigendommen zijn beschadigd of wanneer veiligheidsinstructies zijn genegeerd. Vooralsnog is alleen bekend dat 23 personen zijn aangehouden en nog worden verhoord. Daarna beslist het Openbaar Ministerie of vervolging volgt. Ook kan de universiteit afzonderlijk disciplinaire stappen overwegen als studenten of medewerkers betrokken zijn, conform het interne reglement en de gedragscodes.
De duur van het vasthouden na aanhouding hangt af van de verdenking en de noodzakelijke onderzoekshandelingen, zoals het opnemen van verklaringen en het vaststellen van de identiteit. In dit soort zaken komt het geregeld voor dat betrokkenen na verhoor met een dagvaarding of waarschuwing naar huis gaan, maar dat is niet op voorhand te zeggen.
Vooruitblik
Nu de ontruiming is voltooid en de aanhoudingen zijn verricht, verschuift de aandacht naar nazorg en afhandeling. Op campusniveau gaat het om herstel van eventuele schade, heropening van afgesloten ruimten en het borgen van de veiligheid in laboratoria. Op bestuurlijk niveau draait het om het hervatten van het gesprek over internationale samenwerkingen en de onderliggende ethische vragen die studenten aandragen.
De komende dagen wordt meer duidelijk over de juridische afwikkeling en of de universiteit aanvullende maatregelen neemt. Duidelijk is wel dat de combinatie van activisme en gevoelige locaties, zoals laboratoria, de lat hoog legt voor zowel demonstranten als autoriteiten. Respect voor het demonstratierecht en de veiligheid in risicovolle omgevingen zullen in toekomstige acties opnieuw tegen elkaar moeten worden afgewogen.
Kortom: de politie heeft de bezetting beëindigd en 23 mensen aangehouden na een voorzichtig en gefaseerd optreden wegens veiligheidsrisico’s. Het debat over samenwerkingen met buitenlandse partners is daarmee niet beslecht, maar zal waarschijnlijk in andere, minder gevaarlijke vormen worden voortgezet. Volg onze berichtgeving voor updates en laat ons weten wat jij vindt via onze sociale media.
Bron: dagelijksestandaard.nl
