De Israëlische autoriteiten hebben een nieuwe verklaring uitgebracht over de aanhouding en uitzetting van de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg. De 22-jarige werd vorige week vastgehouden nadat ze probeerde de Gazastrook te bereiken met de zogenoemde Global Sumud Flotilla — een vloot van hulp- en solidariteitsschepen met meer dan 400 activisten aan boord.
Volgens Israël is Thunberg, samen met ruim 170 anderen, inmiddels uitgezet en vertrokken naar Griekenland.
“Geen sprake van mishandeling of ontzegging van rechten”
Beelden die door Israëlische functionarissen zijn vrijgegeven tonen Thunberg en andere activisten in grijze trainingspakken en witte T-shirts terwijl ze onder toezicht het land verlaten. Israël benadrukt dat “alle wettelijke rechten van de deelnemers aan deze PR-stunt volledig zijn en zullen blijven worden gerespecteerd.”
Die opmerking is bedoeld als reactie op berichten van onder andere The Guardian, waarin stond dat Thunberg in slechte omstandigheden zou zijn vastgehouden. Bronnen meldden dat ze in een met bedwantsen besmette cel zat, met beperkte toegang tot voedsel, water en slaap.
In correspondentie die door het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken is bevestigd, zou een diplomaat hebben verklaard dat Thunberg “langdurig op harde oppervlakken had gezeten” en last had van huiduitslag “veroorzaakt door insectenbeten”. Ook werd melding gemaakt van uitdrogingsverschijnselen en te weinig te eten.
Israël ontkent die beschuldigingen met klem. Een woordvoerder van de Israëlische ambassade noemt het “complete onzin” en zegt dat alle gedetineerden “toegang hadden tot voedsel, water, sanitaire voorzieningen, medische zorg en juridische bijstand.”
Gedwongen foto’s en propaganda?
Naast de discussie over haar detentie, circuleren ook verhalen dat Thunberg tijdens haar verblijf zou zijn gedwongen om voor propaganda-doeleinden op de foto te gaan met Israëlische vlaggen. Die bewering wordt door Israël “volledig verzonnen” genoemd.
“Er is geen enkele activist tot iets gedwongen,” aldus de verklaring. “De geruchten maken deel uit van een vooraf geplande desinformatiecampagne die bedoeld is om Israël in diskrediet te brengen.”
Toch zeggen betrokken activisten dat ze zich “onder druk gezet” voelden tijdens de registratieprocedure in de gevangenis. Volgens hen werden de omstandigheden “onnodig vernederend” genoemd — al is dat niet onafhankelijk bevestigd.
Vlucht naar Athene
Na haar vrijlating werd Thunberg volgens meerdere mediabronnen per vliegtuig uitgezet naar Griekenland, waar ze maandag op de luchthaven van Athene zou zijn geland. Ze reisde samen met enkele tientallen andere Europese activisten, onder wie artsen, juristen en vertegenwoordigers van NGO’s.
Een woordvoerder van de Global Sumud Flotilla zei in een verklaring:
“We zijn dankbaar dat onze leden veilig zijn vrijgelaten, maar blijven bezorgd over de manier waarop Israël humanitaire acties criminaliseert. Onze missie was en blijft puur vreedzaam.”
De missie: humanitaire hulp voor Gaza
De Global Sumud Flotilla bestond uit ruim veertig schepen uit verschillende landen, bemand door meer dan 437 activisten, parlementariërs en hulpverleners. Hun doel: humanitaire hulp leveren aan Gaza, waar volgens de VN “ernstige voedseltekorten, ziekte-uitbraken en structurele ondervoeding” heersen.
De vloot werd vorige week onderschept in internationale wateren, waarna de schepen naar Israëlische havens werden geleid. Daar werden de inzittenden tijdelijk vastgehouden in de Ketziot-gevangenis in de Negev-woestijn — een locatie die vaker wordt gebruikt voor korte detentie van buitenlandse activisten.
Volgens Israël was het doel van de operatie duidelijk: voorkomen dat de vloot “illegaal de blokkade van Gaza doorbrak.”
Een symbool van activisme – en controverse
Dat juist Greta Thunberg aan boord was, maakte de actie extra beladen. Sinds haar debuut als klimaatactiviste op 15-jarige leeftijd is Thunberg uitgegroeid tot een wereldwijd symbool van burgerprotest — en een terugkerend doelwit van politieke spanningen.
Ze heeft zich de afgelopen maanden meermaals uitgesproken over de humanitaire situatie in Gaza en beschuldigt westerse regeringen van “selectieve empathie” bij internationale conflicten. Haar deelname aan de Sumud Flotilla werd dan ook zowel geprezen als bekritiseerd.
Israëlische media noemen de operatie “een opzettelijke provocatie met politieke bedoelingen”, terwijl haar aanhangers juist wijzen op “de moed om fysieke solidariteit te tonen in plaats van alleen woorden.”
Diplomatieke nasleep
Het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bevestigd dat Thunberg consulaire bijstand heeft gekregen en inmiddels veilig buiten Israëlisch grondgebied is. Zweden heeft verder geen officiële klacht ingediend, maar benadrukt “het belang van humane behandeling van alle gearresteerden, ongeacht hun politieke opvattingen.”
Ondertussen roepen verschillende Europese parlementariërs op tot een onafhankelijk onderzoek naar de omstandigheden van de arrestaties. Vooral de beschuldigingen van slechte detentieomstandigheden en het mogelijke gebruik van psychologische druk roepen vragen op.
Israël: “Geen slachtoffer, maar activist met een agenda”
Israël houdt voet bij stuk dat het optreden volledig binnen de wet viel.
“Deze mensen kwamen niet met humanitaire hulp, maar met een politieke boodschap,” aldus een regeringswoordvoerder. “Ze wisten dat ze de blokkade overtraden. We hebben gehandeld volgens internationaal recht.”
Die uitleg doet weinig om de internationale kritiek te temperen. Mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International en Human Rights Watch noemen het optreden “disproportioneel” en “in strijd met het recht op vreedzaam protest.”
De stilte na de storm
Voor Greta Thunberg zelf is het voorlopig stil. Ze heeft sinds haar vrijlating geen publieke verklaring afgelegd. Wel deelde haar organisatie een korte boodschap op sociale media:
“Greta is veilig. We blijven vechten voor rechtvaardigheid, menselijkheid en vrijheid van beweging voor humanitaire hulp.”
Of ze opnieuw probeert Gaza te bereiken, is nog onbekend.
Wat wel duidelijk is: de jonge activiste blijft, ook na deze gebeurtenis, een bron van discussie. Voor sommigen is ze een symbool van morele moed. Voor anderen een provocateur met een politieke agenda.
Maar wat je er ook van vindt — één ding is zeker: Greta Thunberg weet, zelfs in stilte, de wereld weer in beweging te krijgen.
