Optische illusies zijn er in alle vormen en maten — van schilderijen die lijken te bewegen tot voorwerpen die onze hersenen volledig voor de gek houden. Maar zelden weet een stoel dat te doen. Toch is dat precies wat een bijzonder ontwerp van het Franse designatelier Ibride voor elkaar krijgt. Deze stoel tart elk gevoel voor perspectief en laat menig kijker twijfelen aan wat hij écht ziet.
Wat lijkt op een eenvoudig meubelstuk, blijkt een meesterlijke spelbreker van het brein te zijn. Want geloof het of niet: bijna niemand ziet in één keer hoe deze stoel werkelijk gepositioneerd staat.
Een stoel die het oog bedriegt
De stoel maakt deel uit van Ibride’s opvallende ‘Hidden Chairs’-serie, waarin drie klassieke stoelen volledig opnieuw zijn uitgevonden. De ontwerpers Rachel Convers, Benoît Convers en Carine Jannin spelen met diepte, schaduw en lijnvoering alsof het penseelstreken zijn. Het resultaat? Een object dat tegelijk vertrouwd én volkomen onlogisch aanvoelt.
Wie er voor het eerst naar kijkt, zweert dat de stoel licht naar voren staat, misschien een tikje gedraaid naar links. De poten lijken logisch te staan, de rugleuning oogt stabiel — maar niets is wat het lijkt. Kijk je iets langer, dan lijkt het alsof de zitting verschuift, de rugleuning van richting verandert en de stoel plots uit balans raakt. Alsof hij elk moment kan omvallen, maar dat nooit doet.
Deze verwarring is precies wat de ontwerpers beoogden. Ze wilden laten zien dat design niet alleen functioneel, maar ook psychologisch prikkelend kan zijn.
De verborgen kant van de Hidden Shaker
Binnen de collectie springt vooral de Hidden Shaker eruit. Deze stoel is gebaseerd op de sobere stijl van de Shaker-beweging — bekend om haar minimalisme, rechte lijnen en eerlijke materialen. Toch lijkt deze variant juist allesbehalve eenvoudig.
De stoel is gemaakt van beuken multiplex, zorgvuldig gesneden en in lagen opgebouwd. Vanuit één hoek oogt het ontwerp stabiel, maar bekijk je hem van de zijkant of schuin van boven, dan ontstaat er een verwarrend beeld: lijnen die niet lijken te kloppen, perspectieven die verspringen. Het lijkt bijna alsof de stoel tegelijk naar voren én naar achteren gericht is.
Wie hem probeert na te tekenen, merkt hoe onmogelijk dat eigenlijk is. De lijnen kruisen op onverklaarbare wijze, en wat op de foto plat lijkt, blijkt driedimensionaal totaal anders te zitten. Precies dát is de kracht van deze stoel: ons brein probeert logica te vinden in iets dat doelbewust onlogisch is gemaakt.
Waarom onze hersenen dit niet aankunnen
De verklaring ligt in hoe het menselijk brein visuele informatie verwerkt. Onze hersenen vullen ontbrekende details automatisch in. Wanneer een object gedeeltelijk is afgedekt of onder een ongewone hoek staat, probeert het brein het te reconstrueren op basis van eerdere ervaringen.
Dat werkt bijna altijd — maar niet bij de Hidden Chairs. De ontwerpers hebben bewust kleine onnauwkeurigheden in het lijnenspel verwerkt, net genoeg om ons voor de gek te houden. Daardoor ontstaan visuele conflicten tussen wat we zien en wat we denken te zien.
Wetenschappers noemen dit fenomeen perceptuele dissonantie. Het brein probeert te kiezen tussen twee even overtuigende interpretaties, maar geen van beide klopt helemaal. Het resultaat: verwarring, fascinatie en een onweerstaanbare drang om nóg eens te kijken.
Meer dan een stoel
Hoewel de Hidden Shaker in eerste instantie bedoeld lijkt als designobject, is het veel meer dan dat. Het is een artistieke reflectie op waarneming zelf. De stoel dwingt je stil te staan bij de vraag: wat is werkelijkheid, en hoeveel daarvan wordt bepaald door perspectief?
Dat maakt deze stoel niet alleen een blikvanger in elk interieur, maar ook een gespreksonderwerp van formaat. Bezoekers zullen zich afvragen: “Waar moet je eigenlijk zitten?” — een vraag die letterlijk en figuurlijk de kern van het ontwerp raakt.
Daarnaast past de serie perfect binnen de moderne trend van kunstzinnig meubilair, waarbij functionaliteit en esthetiek naadloos samenvloeien. Meubels zijn niet langer slechts praktisch; ze vertellen een verhaal, roepen emotie op en dagen de kijker uit.
De onthulling van de illusie
En dan het moment waar iedereen op wacht: de onthulling. De stoel staat namelijk niet zoals bijna iedereen denkt. Waar de meesten aannemen dat hij naar voren is gericht, blijkt hij juist andersom te staan. De rugleuning bevindt zich niet waar het oog hem verwacht, en de lijnen die naar voren lijken te lopen, wijzen in werkelijkheid de andere kant op.
De ontwerpers hebben slim gespeeld met licht en perspectief, waardoor schaduwen precies op de juiste plekken vallen om de illusie te versterken. Het is een verbluffende demonstratie van hoe subtiele details onze waarneming volledig kunnen sturen.
Wie deze stoel in huis haalt, bezit niet zomaar een meubelstuk, maar een kunstwerk dat speelt met je zintuigen. En eerlijk is eerlijk: ook al nodigt hij niet direct uit tot lang zitten, hij nodigt wél uit tot eindeloos kijken.
Kunst, design en psychologie in één
De Hidden Chairs-serie bewijst dat de grens tussen kunst en design flinterdun is. Waar traditionele meubels vooral bedoeld zijn om op te zitten, draait dit project om de ervaring van verwarring — een esthetisch en mentaal spel.
Het Franse atelier Ibride staat bekend om zijn surrealistische ontwerpen: meubels die lijken te bewegen, schaduwen die anders vallen dan je verwacht, en vormen die bewust spelen met de menselijke perceptie. Deze stoel is daar een toonbeeld van.
Door te experimenteren met hoeklijnen en visuele lagen, slaagt Ibride erin iets magisch te creëren: een voorwerp dat niet alleen een gebruiksfunctie heeft, maar ook een emotionele en intellectuele impact.
Een stoel die je blik verandert
De kans is groot dat je, na het zien van deze stoel, anders naar je interieur kijkt. Wat op het eerste gezicht logisch lijkt, kan bij nader inzien vol verrassingen zitten. En precies dat is de kracht van design dat durft te verrassen: het maakt van iets alledaags iets bijzonders.
Wie weet, misschien is dat wel de essentie van optische illusie — niet wat je ziet, maar wat je denkt te zien. En in dat spel tussen oog en verstand ligt de magie die design onvergetelijk maakt.
Wat denk jij: heb jij de echte positie van de stoel kunnen raden? Deel jouw antwoord en mening op Facebook, en ontdek of jouw brein net zo makkelijk voor de gek te houden is als dat van de rest van Nederland.
