Het strafproces tegen Marco Borsato is begonnen en daarmee is de zaak voor een breed publiek tastbaar geworden. Het NOS Journaal opende de uitzending van 20.00 uur met het nieuws. Dat leidde direct tot discussie over de toon en de mate van detail in de berichtgeving. Critici vinden de presentatie onnodig expliciet en mogelijk schadelijk voor slachtoffers van seksueel geweld, terwijl voorstanders benadrukken dat het om een belangrijk nieuwsfeit gaat.
Aanklacht en eis
De zanger staat terecht op verdenking van ontucht met een minderjarige. Het gaat om een meisje dat destijds 15 jaar was. Het Openbaar Ministerie eiste vijf maanden cel. Volgens de officier van justitie zouden er meerdere keren aanrakingen hebben plaatsgevonden, zowel boven als onder de kleding, waarbij ook sprake was van het aanraken van intieme delen. Daarnaast stelde het OM dat de verdachte het meisje zijn geslachtsdeel zou hebben laten aanraken. Over schuld of onschuld doet de rechtbank later uitspraak.
Het NOS Journaal, traditioneel het meest bekeken nieuwsprogramma van het land, bracht de zaak als hoofdnieuws. Presentatrice Saïda Maggé lichtte in de uitzending toe dat er een celstraf van vijf maanden is geëist en dat het gaat om betastingen van een minderjarig meisje. In de reportage werd ook verwezen naar de specifieke handelingen zoals die door het OM zijn benoemd. Die keuze voor detail is de kern van de discussie die daarna losbarstte.
Kritiek op de berichtgeving
De formulering in de aankondiging en de mate van détail riepen vrijwel meteen weerstand op. EenVandaag-journalist Lammert de Bruin noemde de berichtgeving op X “onsmakelijk, ongepast en sensatiebelust”. Hij stelde dat het ongefilterd delen van zeer expliciete details in een grote nieuwsrubriek onnodig triggert voor slachtoffers van seksueel misbruik, en vroeg zich hardop af waarom de redactie die keuze heeft gemaakt. Zijn kritiek raakte aan een breder debat in de media: hoe breng je ernstige misdrijven met respect voor slachtoffers en zonder sensatie, terwijl je wel feitelijk en volledig wil informeren?
De NOS heeft de kritiek niet breed van repliek voorzien tijdens de uitzending zelf. In eerdere discussies over soortgelijke onderwerpen benadrukte de omroep doorgaans dat duidelijkheid en context essentieel zijn bij het verslaan van rechtszaken, met inachtneming van journalistieke normen. In dit specifieke geval draait de kritiek vooral om de vraag of de gedetailleerdheid daadwerkelijk bijdraagt aan begrip, of eerder riskeert om kwetsbare kijkers te hertraumatiseren.
Vragen over het bewijs
Naast de toon van de berichtgeving kwamen ook vragen op over de bewijslast. Politicologe en journaliste Dieuwertje Kuijpers wees op sociale media op de rol van het dagboek van het vermeende slachtoffer. Volgens haar wordt soms gesproken over het dagboek als “extra” bewijs, terwijl het in wezen een uitwerking is van dezelfde bron als de verklaring van het slachtoffer zelf. Daarmee plaatst ze een kanttekening bij de manier waarop sommige media en commentatoren de zwaarte van verschillende bewijsstukken presenteren.
In strafzaken is het gebruikelijk dat het oordeel van de rechtbank rust op een combinatie van verklaringen, eventuele ondersteunende documenten en andere onderzoeksbevindingen. De verdediging en het OM verschillen daarbij vaak van inzicht over de waarde en samenhang van stukken. Het is aan de rechtbank om te beoordelen wat rechtens overtuigend is en wat niet.
Opvallende familiedetails
In de NOS-reportage kwam ook de thuissituatie van het vermeende slachtoffer aan bod. Verslaggever Liedwien Gevers meldde dat de moeder van het meisje, Nathalie T., ooit een geluidsfragment naar Marco Borsato zou hebben gestuurd waarop een luidruchtige vrijpartij van haar dochter te horen was. Daarnaast werd verwezen naar verklaringen over de rol van de vader, die inmiddels is overleden. Volgens die verklaringen zou hij een keer hebben toegekeken toen zijn dochter zichzelf bevredigde en daar een opmerking over hebben gemaakt. Mensen uit de omgeving zouden die normalisering binnen het gezin hebben bevestigd.
Deze elementen raakten een gevoelig snaar in het publieke debat. Enerzijds kan zo’n context relevant zijn voor het begrip van de achtergrond en de dynamiek binnen een zaak; anderzijds speelt de vraag of het nodig is om zulke intieme en ontwrichtende details in een landelijke nieuwsrubriek te benoemen. Ook hier balanceren redacties tussen volledigheid en terughoudendheid.
De rol van een publiek proces
De zaak rond Borsato sleept al jaren voort in het publieke domein en krijgt nu met de start van het proces een nieuwe fase. In Nederland zijn strafzaken in beginsel openbaar, zodat samenleving en media kunnen volgen hoe justitie werkt. Die openbaarheid is een fundament van rechtsstatelijke controle, maar brengt in gevoelige zaken ook spanningen mee: de behoefte aan transparantie kan botsen met bescherming van de persoonlijke levenssfeer, zeker als er minderjarigen in het spel zijn.
Voor Borsato zelf staan reputatie en toekomst op het spel. Voor het vermeende slachtoffer draait het om erkenning en recht. De rechtbank zal de komende tijd beoordelen welke feiten bewezen kunnen worden en welke niet. De uitkomst kan gevolgen hebben voor hoe media in de toekomst rapporteren over zedenzaken, en voor de grenzen die redacties hanteren bij het beschrijven van intieme of traumatische details.
Reacties en debat
De publieke opinie is verdeeld. Een deel van de kijkers vindt dat het NOS Journaal deed wat het moet doen: feitelijk verslag doen van wat het OM zegt en van wat er in de rechtszaal gebeurt. Een ander deel vindt dat de uitzending te ver ging in het expliciet benoemen van handelingen, en dat de redactie daarmee onnodig sensatie heeft opgezocht en slachtoffers kan hebben getriggerd. De kwestie laat zien hoe dun de scheidslijn kan zijn tussen volledige informatievoorziening en beschrijving die als nodeloos grafisch wordt ervaren.
De discussie reikt verder dan dit ene item. Mediaredacties zullen zich opnieuw moeten buigen over richtlijnen voor het verslaan van zedenzaken. Welke details zijn juridisch en journalistiek noodzakelijk? Welke formuleringen brengen feitelijke duidelijkheid zonder onnodig te shockeren? En hoe houden redacties rekening met de impact op slachtoffers, nabestaanden en het publiek?
Vooruitblik
De rechtbank komt op een later moment met een uitspraak over de aantijgingen en de geëiste celstraf. Tot die tijd blijft het mediale debat doorgaan. Het is te verwachten dat zowel juristen als mediadeskundigen de komende dagen reflecteren op de grenzen van openbaarheid, de omgang met bewijs in de publiciteit en de bescherming van minderjarigen in de verslaggeving. Wat vaststaat: deze zaak fungeert als lakmoesproef voor de manier waarop grote nieuwsorganisaties balanceren tussen transparantie en terughoudendheid in uiterst gevoelige dossiers.
Kortom: het proces tegen Borsato is niet alleen juridisch, maar ook journalistiek een test. De komende periode zal blijken hoe de rechtbank oordeelt en of redacties hun keuzes in toon en detailniveau bijstellen. Wat vindt u: was de NOS te expliciet, of juist feitelijk en terecht? Laat uw reactie achter via onze sociale media.
Bron: mediacourant.nl
