De plannen voor de digitale euro zorgen in Spanje voor stevige weerstand. Volgens nieuw onderzoek van de Spaanse Bank is zeventig procent van de bevolking niet van plan de munt te gebruiken wanneer deze in 2029 wordt ingevoerd.
Dat percentage ligt hoger dan een jaar geleden, toen nog 67 procent aangaf geen vertrouwen te hebben in de digitale munt.
Daarmee lijkt het vertrouwen in de Europese Centrale Bank (ECB) verder af te nemen. Vooral opvallend is dat zelfs jongeren, normaal gesproken juist ontvankelijk voor technologische vernieuwingen, zich afzijdig houden.
In de leeftijdsgroep van achttien tot vierentwintig jaar zegt ruim de helft geen interesse te hebben, terwijl bij ouderen boven de vijfenzestig het wantrouwen oploopt tot meer dan tachtig procent. Het lijkt erop dat de digitale euro in Spanje voorlopig geen warm onthaal krijgt.
Weinig kennis en veel wantrouwen
De Spaanse Bank wijt de lage bereidheid vooral aan een gebrek aan kennis. Meer dan driekwart van de ondervraagden zegt nauwelijks te weten wat de digitale euro precies inhoudt of wat de voordelen ervan zouden zijn. Het onderwerp wordt als abstract en ongrijpbaar ervaren, waardoor veel mensen afhaken.
Ook kleine ondernemers blijken nauwelijks geïnformeerd. Meer dan zeventig procent van hen geeft aan geen idee te hebben wat de invoering voor hun zaak betekent.
Slechts één op de vier Spanjaarden staat open voor het idee om de munt te proberen, maar dan alleen als aanvulling op de huidige betaalmiddelen. Voor de meerderheid is het behoud van contant geld essentieel, samen met de vertrouwde bankpas en mobiele betaalapps.
De ECB benadrukt dat dit ook de bedoeling is: de digitale euro moet naast bestaande middelen bestaan, niet in plaats daarvan. Toch leeft breed de vrees dat contant geld langzaam zal verdwijnen zodra de digitale munt eenmaal ingeburgerd raakt. Vooral onder ouderen is dat een gevoelig punt, omdat zij vaak minder digitaal vaardig zijn en zich comfortabeler voelen bij tastbaar geld.
Politieke druk en Europese belangen
De digitale euro is niet alleen een financieel, maar ook een politiek project. De ECB werkt al jaren aan de voorbereidingen en verwacht dat in 2026 de regels worden vastgesteld, waarna in 2027 een proefproject start. Als alles volgens plan verloopt, volgt in 2029 de officiële lancering.
Volgens bestuurslid Piero Cipollone is het belangrijk dat Europa een eigen digitaal betaalmiddel heeft om niet afhankelijk te blijven van Amerikaanse spelers zoals PayPal, Visa en Apple Pay. Die afhankelijkheid is volgens hem niet alleen economisch, maar ook geopolitiek riskant.
De opkomst van cryptovaluta speelt eveneens een rol in de Europese strategie. Vooral stablecoins, digitale munten die zijn gekoppeld aan de Amerikaanse dollar, worden gezien als een bedreiging voor de financiële autonomie van Europa.
De digitale euro moet een tegenwicht bieden en ervoor zorgen dat Europese burgers toegang houden tot een veilig, door de ECB gegarandeerd digitaal betaalmiddel.
Toch stuit dit argument in Spanje op scepsis. Veel mensen vinden dat de voordelen vooral op Europees beleidsniveau liggen, terwijl het dagelijks leven er nauwelijks op vooruitgaat. Voor hen voelt het project als een opgelegd plan dat weinig rekening houdt met de zorgen van gewone burgers.
Privacy als grootste struikelblok
Het belangrijkste obstakel blijft het gebrek aan vertrouwen in de bescherming van persoonlijke gegevens. Veel Spanjaarden vrezen dat de overheid met de digitale euro inzicht krijgt in hun uitgaven en financiële gedrag.
De ECB probeert dat wantrouwen weg te nemen door te benadrukken dat privacy een kernwaarde is van het project. Betalingen zouden zelfs offline kunnen worden uitgevoerd, zodat er geen digitaal spoor achterblijft. Toch geloven veel mensen dat volledige anonimiteit in een digitaal systeem onmogelijk is.
Ook deskundigen plaatsen kanttekeningen. Zij wijzen erop dat het verdwijnen van contant geld zou kunnen leiden tot een samenleving waarin elke financiële transactie traceerbaar is. Dat kan niet alleen gevolgen hebben voor privacy, maar ook voor de persoonlijke vrijheid.
Daarom pleiten zij voor wettelijke waarborgen die garanderen dat contant geld altijd blijft bestaan. Vooral ouderen, mensen met een laag inkomen en inwoners van landelijke gebieden hechten aan die zekerheid.
Wat betekent de digitale euro in de praktijk?
De digitale euro is bedoeld als een digitale versie van contant geld. Waar een munt of biljet in je portemonnee tastbaar is, bestaat dit geld alleen digitaal, uitgegeven door de Europese Centrale Bank.
Het verschil met gewone banktegoeden is dat er geen commerciële bank tussen zit: het geld blijft eigendom van de burger en wordt rechtstreeks uitgegeven door de centrale bank. Dat maakt het volgens de ECB betrouwbaarder dan bijvoorbeeld tegoeden bij een commerciële bank die failliet kan gaan.
In theorie zou de digitale euro overal inzetbaar zijn: in winkels, online en zelfs op markten. Betalingen kunnen via een app op de telefoon of een digitale kaart plaatsvinden. Het is geen cryptomunt, want de waarde blijft stabiel en wordt niet bepaald door vraag en aanbod.
Ook is het geen beleggingsinstrument. De ECB benadrukt dat de digitale euro vooral bedoeld is om betalingen makkelijker, sneller en veiliger te maken. In noodsituaties, bijvoorbeeld bij storingen in het bankensysteem, kan de munt dienen als vangnet, zodat het betalingsverkeer binnen Europa blijft functioneren.
Toch blijft de vraag of burgers deze voordelen belangrijk genoeg vinden om hun vertrouwen te geven aan een digitaal systeem dat ze nauwelijks begrijpen. In Spanje lijkt dat voorlopig niet het geval.
Een koude ontvangst in een warm land
Ondanks jaren van voorbereiding en miljoenen aan voorlichtingscampagnes lijkt het draagvlak voor de digitale euro in Spanje ver te zoeken. Het gebrek aan kennis, de vrees voor controle en het sterke vertrouwen in contant geld zorgen ervoor dat de digitale munt voorlopig vooral op scepsis stuit. Zelfs onder jonge, digitaal vaardige Spanjaarden leeft het gevoel dat de overheid meer controle wil dan nodig is.
Brussel en de ECB staan voor een grote uitdaging: hoe win je het vertrouwen van burgers die niet vragen om een nieuw betaalsysteem? Zonder duidelijke voordelen voor de gebruiker zal de digitale euro waarschijnlijk vooral worden gezien als een technocratisch project dat weinig toevoegt aan het dagelijks leven.
De komende jaren zijn cruciaal. Als de Europese instellingen er niet in slagen het publiek goed te informeren en de zorgen serieus te nemen, dreigt de digitale euro te verzanden in een papieren plan – ironisch genoeg voor geld dat juist geen papier meer kent.
Het debat over de toekomst van geld raakt aan iets fundamenteels: de vrijheid om zelf te bepalen hoe je betaalt. Voor miljoenen Europeanen symboliseert contant geld niet alleen gemak, maar ook onafhankelijkheid en privacy.
Of de digitale euro ooit datzelfde gevoel van vertrouwen zal oproepen, is onzeker. Wat vind jij? Is dit een logische stap richting modernisering, of is contant geld de enige échte zekerheid? Deel je mening op Facebook en praat mee.
Bron: Inspanje.nl
