Het was een doodnormale wedstrijddag, precies zoals je die op tv verwacht: het geluid van schrapende ijzers, de echo van een speaker door een halfvolle hal en Erben Wennemars die — zoals alleen hij dat kan — net iets enthousiaster praat dan het menselijk oor op een maandagochtend aankan. De camera’s draaiden, de ploegen stonden klaar, alles liep zoals het hoorde. Tot één schaatster besloot de dag een onverwachte plottwist te geven.
Niet expres natuurlijk. Maar zoals dat gaat met live televisie: het moment dat níet gepland is, is precies het moment dat miljoenen kijkers nooit meer vergeten.
Een doodnormale wissel wordt televisiegeschiedenis
Na een prima gereden rit komt de schaatster van het ijs. Niet gewonnen, niet verloren — gewoon een solide tijd waarmee je tevreden terug de kleedkamer in kunt. Ze schuift achter de boarding, pakt met één hand het ritsje van haar pak… en dan gebeurt het.
Eerst is er niets aan de hand. Topsporters trekken na hun rit altijd hun bovenstuk open om niet te oververhitten. Maar deze schaatster blijkt per ongeluk een ander ritsje mee te pakken. Niet dat ene sportieve ritsje, maar dat andere, dat je op tv liever netjes dicht houdt.
Binnen één seconde opent ze meer dan de bedoeling is. En omdat toeval graag een beetje extra zout wrijft in de wonden, draait er net op dat moment een camera pal voor haar neus. De cameraman, die waarschijnlijk dacht een mooie close-up van een bezwete maar trotse atlete te pakken, kreeg een totaal ander shot in beeld.
Hij bevroor. Zij bevroor. Het halve land bevroor.
Alleen Erben Wennemars niet.
Wennemars ratelt vrolijk door — compleet oblivious
Terwijl de schaatster met een snelheid waar Sven Kramer jaloers op zou zijn haar pak weer dicht probeert te ritsen, gaat Erben volledig Erben.
“Ja hoor, kijk eens wat een prachtige techniek, dit is precies hoe je een rit afsluit,” tettert hij enthousiast door de microfoon.
In de achtergrond gebeurt ondertussen hét schaatsmoment van het seizoen.
De commentatoren in de regiewagen blijken het pas een paar tellen later te zien. Volgens bronnen zou er in de commentaarcabine een mengeling van paniek, gegiechel en de zin “Zet weg! Zet weg! ZET WEG!” hebben geklonken. Maar live televisie laat zich niet terugspoelen. Wat één seconde bedoeld was als een luchtig omkleedmoment werd een scène die ongetwijfeld in talloze jaaroverzichten terechtkomt.
Sociale media ontploft — en het internet vergeet nooit
Binnen enkele minuten stond X (voorheen Twitter) in brand. Clips, screenshots, slow motion beelden (de mensheid is niets waard) — het internet deed waar het goed in is: vastleggen, delen en vooral reageren.
De hashtags #schaatsgate, #oepsmomentje en #ritsdrama gingen binnen een uur viraal.
“Ik kijk één keer schaatsen per jaar en DAN gebeurt dit,” schreef iemand.
“Ze zette niet alleen een scherpe tijd neer, maar ook een scherpe cut,” grapte een ander.
Een derde: “Erben Wennemars moet beschermd worden. Hij heeft niks door en ik hou van hem.”
Ondertussen gingen de memes harder dan elke rondetijd ooit gemeten. Een foto van de schaatster, een foto van een rits, en een foto van een radiografisch bestuurbare camera met de tekst: ‘Die cameraman heeft promotie verdiend.’
Hoe kon dit gebeuren? De reconstructie van 4 seconden televisiegeschiedenis
Uit navraag bij mensen rond de ploeg blijkt dat schaatspakken als pantser strak zitten. Het uittrekken ervan is — zeker met adrenaline in het lijf — een soort choreografie. Sporters doen het tientallen keren per week, vaak automatisch. Eén verkeerd grijpend handje en een klein foutje wordt ineens wereldnieuws.
De schaatster zelf zou volgens insiders vooral hebben gelachen om het incident. “Ach ja, hoort erbij,” zou ze achteraf hebben gezegd. “Volgende keer misschien eerst even kijken welk ritsje ik vastpak.”
Dat is een zin die waarschijnlijk nog jaren in sportkantines rondzingt.
Het menselijke achter het incident
Wat het moment vooral zo groot maakte, is niet het stukje bloot. Het was het pure, ongefilterde menselijkheid ervan. Topsport is strak geregisseerd, elke beweging wordt gevolgd, elk shot is doordacht. Maar in de marge van die perfectie zitten altijd toevalligheden die je niet kunt script.
Het beeld van een schaatster die zich een ongeluk schrikt, snel haar pak dichttrekt en daarna een halve buiging maakt richting de camera — half verontschuldigend, half lachend — gaf kijkers iets wat bijna nostalgisch voelt: echte, ongecontroleerde televisie.
Geen filters, geen nabewerking, geen management die eerst mag meekijken. Gewoon sport, met alles wat daarbij komt kijken. Zweet. Emotie. En soms iets meer dan bedoeld.
De publiekreacties waren verrassend mild
Waar je misschien zou verwachten dat het internet vijandig zou worden, gebeurde het tegenovergestelde. De reacties waren opvallend hartelijk. Veel kijkers prezen de schaatster omdat ze “professioneel bleef”, “erom kon lachen” en “het moment mooier maakte dan de rit zelf”.
Ook kwamen er berichten binnen van andere sporters, die massaal vertelden dat dit “iedereen wel eens overkomt” in de sportwereld.
“Wij zijn ook maar mensen. Alleen staan er bij ons altijd camera’s op,” merkte een oud-schaatsster op X op.
Bekijk de video hier:
Naspel: sport blijft sport — en live blijft live
De regie heeft later bevestigd dat het fragment bij herhalingen netjes wordt weggeknipt. Toch zal niemand het snel vergeten. Het was het soort moment dat precies laat zien waarom mensen nog steeds live sport kijken: omdat er altijd iets kan gebeuren dat níet in het draaiboek staat.
Voor de schaatster zelf zal dit waarschijnlijk eindigen als een gênant verhaal dat over tien jaar op een teamavond weer naar boven komt, gevolgd door lachen en de zin “Weet je nog toen…”.
En eerlijk is eerlijk: ergens is het ook aandoenlijk. In een wereld waarin topsporters steeds meer mikken op perfecte, gecontroleerde beelden op sociale media, is het mooi dat live televisie even zegt: “Vandaag doe ik wat ik wil.”
En Erben?
Die hoorde het pas ná de uitzending.
Hij zou, volgens omstanders, in lachen zijn uitgebarsten.
“Nou ja,” zou hij hebben gezegd, “ze ging in ieder geval niet onderuit op het ijs.”
