Een onheilspellende voorspelling uit wetenschappelijke hoek
Er worden wel vaker doemscenario’s rondgestrooid, maar deze komt niet van een zweverige waarzegger, een complotdenker op TikTok of een zelfverklaarde profeet op een berg.
De nieuwe, behoorlijk ontnuchterende voorspelling over het einde van de wereld komt van Luke Kemp, onderzoeker aan het prestigieuze Centre for the Study of Existential Risk van de Universiteit van Cambridge. En volgens hem hoeven we helemaal niet tot het jaar 3000 te wachten voordat de mensheid zichzelf de afgrond in duwt.
Sterker nog: als Kemp gelijk heeft, tikt de klok veel sneller richting complete ineenstorting dan we willen geloven.
Kemp stelt dat de kans op een wereldwijde catastrofe elk decennium met zo’n twintig procent stijgt. En als dat tempo doorzet, zou onze planeet rond 2050 zomaar eens onherkenbaar kunnen zijn – niet door een asteroïde, niet door aliens, maar door iets dat hij zelf beschrijft als een ‘zelf-terminatie’. Ja, dat lees je goed: volgens deze wetenschapper zijn wij zelf de grootste existentiële dreiging voor het voortbestaan van onze soort.
Geen fictie, maar wetenschappelijk onderbouwde paniek
Het is makkelijk om te lachen om apocalypse-theorieën. We hebben tenslotte Hollywood-films genoeg gezien waarin de mensheid ternauwernood wordt gered door een stoere held die op het laatste moment een rode knop indrukt.
Maar Kemp is geen scenarioschrijver die zoekt naar een dramatisch plot; hij onderzoekt beroepsmatig de val van beschavingen door de geschiedenis heen. Van het Romeinse Rijk tot het Maya-imperium: volgens hem stort elke grote samenleving uiteindelijk in, en de moderne wereld is daar geen uitzondering op.
Het enige verschil is dat onze val een stuk sneller en destructiever kan verlopen, omdat technologie ons tegelijkertijd slimmer, kwetsbaarder én gevaarlijker heeft gemaakt.
De technologische tijdbom onder onze samenleving
Volgens Kemp is er één element dat bijna alle risico’s samenbrengt: de ongelooflijke afhankelijkheid van technologie.
We zijn een hybride samenleving geworden: half mens, half digitaal. Van elektriciteitsnetten tot financiële systemen, van kunstmatige intelligentie tot militaire infrastructuur – alles staat met alles in verbinding. En als één schakel klapt, kunnen hele continenten op zwart gaan.
Een fout algoritme, een AI-systeem zonder toezicht, een wraakzuchtige hacker of een staatshoofd dat zijn zelfbeheersing verliest: het is volgens Kemp geen sciencefiction, maar een realistisch scenario.
Hij benadrukt dat technologie ons sterker maakt, maar ook fragieler. Want hoe geavanceerder de systemen worden, hoe instabieler ze kunnen worden wanneer er ook maar één radertje hapert. En de crux: we bouwen systemen die we niet altijd meer volledig begrijpen of controleren.
De angstaanjagende macht van één persoon
In de podcast The Great Simplification legt Kemp uit dat er nog een probleem is dat veel mensen onderschatten: de absurd grote macht van één wereldleider.
Hij wijst vooral naar de Verenigde Staten en Rusland. Eén president, één besluit, één verkeerde inschatting – dat is letterlijk genoeg om een nucleaire aanval in gang te zetten.
Volgens Kemp is het eigenlijk bizar dat dit onderwerp nauwelijks een rol speelt in verkiezingen, terwijl het in potentie de meest levensbedreigende politieke knop ter wereld is.
Het idee dat het lot van miljarden mensen kan hangen aan het humeur of de impulsiviteit van één persoon, noemt Kemp ronduit “zorgwekkend”. En dat is een understatement.
Is dit het einde van de wereld of gewoon een wake-upcall?
Hoewel het bijna cliché klinkt om te roepen dat “het einde nabij is”, draait Kemp niet om de hete brij heen: hij vindt dat de mensheid acuut moet nadenken over de risico’s die ze zelf creëert.
Niet vanuit hysterie, maar vanuit verantwoordelijkheid. Volgens hem is deze dreiging geen mythische voorspelling of spirituele waarschuwing, maar een direct gevolg van politieke spanningen, technologische groei en een uiterst kwetsbare wereldorde.
En misschien is dát nog wel het meest verontrustende aan zijn verhaal: niet de exacte datum, maar het feit dat de risico’s zo logisch, tastbaar en mensgemaakt zijn. Geen komeet, geen vulkaan, geen mysterieuze kracht uit de ruimte. Gewoon wij zelf.
Waarom deze voorspelling harder binnenkomt dan alle anderen
Het verschil met eerdere ‘eindvoorspellingen’ is dat Kemp zijn conclusies baseert op historische patronen, data en technische analyses.
Hij wijst er bijvoorbeeld op dat eerdere beschavingen niet ten onder gingen door één ramp, maar door een reeks problemen die elkaar versterkten – precies zoals nu gebeurt: geopolitieke spanning, klimaatverandering, economische fragiliteit, AI-onzekerheid en nucleaire dreiging.
Wanneer je al die elementen samenvoegt, ontstaat een risico dat volgens Kemp te groot is om te negeren. En dat is precies wat hij probeert te bereiken: niet paniek zaaien, maar de wereld wakker schudden voordat het wél te laat is.
De harde conclusie: de klok tikt
Of Kemp uiteindelijk gelijk krijgt, valt natuurlijk nog te bezien. Maar één ding is zeker: hij dwingt ons na te denken over de gevaren die we zelf veroorzaakt hebben.
We leven in een tijd waarin één fout, één cyberaanval of één gevaarlijke machtsgreep enorme gevolgen kan hebben. En volgens Kemp moeten we dringend beseffen dat we als mensheid op een kruispunt staan.
Zijn boodschap is geen voorspelling die in steen gebeiteld staat, maar een waarschuwing die we niet zomaar naast ons neer kunnen leggen.
Of de wereld in 2050 echt in elkaar stort of niet – Kemp wil vooral duidelijk maken dat we geen onbeperkte tijd meer hebben. De toekomst is kwetsbaar. En elke keuze die we nu maken, bepaalt hoe dat laatste hoofdstuk eruit gaat zien.
