Volt wil alcohol uit de supermarkt halen en tegelijkertijd de deur openen voor legalisering van drugs. Dat zegt partijleider Laurens Dassen, die benadrukt dat het drugsbeleid volgens hem niet langer gestuurd moet worden door “een moreel vooroordeel”. Het voorstel zorgt meteen voor felle discussie: voorstanders zien kansen voor een realistischer, gezondheidsgericht beleid, terwijl critici vrezen voor normalisering van drugs en verdere druk op veiligheid en zorg.
Wat stelt volt precies voor
De kern van het plan is tweedelig. Ten eerste wil Volt de verkoop van alcohol in supermarkten verbieden. Daarmee zouden bier en wijn niet langer tussen de dagelijkse boodschappen te vinden zijn, maar alleen nog via gespecialiseerde verkooppunten verkrijgbaar worden. Ten tweede wil de partij toewerken naar legalisering en regulering van drugs. Het gaat daarbij om het verleggen van de focus van strafrecht naar volksgezondheid en controle, met de bedoeling om zowel de criminaliteit als de gezondheidsrisico’s beter te kunnen beheersen.
Argumentatie van de partij
Dassen stelt dat een modern drugsbeleid niet gebaseerd moet zijn op “moreel oordeel” maar op effectiviteit en schadebeperking. Legaliserende en regulerende maatregelen zouden het gesprek over gebruik normaler en transparanter maken, en de markt uit de handen van criminelen kunnen halen. Tegelijkertijd nuanceert hij dat het niet de bedoeling is dat middelen zomaar als gewone consumentenproducten verschijnen. “Het is niet de bedoeling dat drugs naast het snoep komt te liggen,” zei hij, doelend op strikte voorwaarden en heldere scheiding van reguliere verkoopkanalen.
Kritiek en zorgen
Tegenstanders noemen het een gevaarlijk experiment dat de verkeerde signalen afgeeft. Zij vrezen dat legalisering van drugs de drempel voor gebruik verlaagt, maatschappelijke normen onder druk zet en de zorg verder belast met verslavingsproblematiek. Ook wordt gewezen op de realiteit in wijken en regio’s waar drugscriminaliteit en -overlast al jaren voelbaar zijn. Volgens critici onderschat het plan de gevolgen voor handhaving en veiligheid, en sluiten dergelijke ideeën onvoldoende aan bij bezorgdheden buiten de grote steden.
Daarnaast is er principiële kritiek: alcohol heeft, ondanks de risico’s, een ingebedde plaats in cultuur en horeca, terwijl veel drugs geassocieerd worden met acute en langdurige gezondheidsproblemen en georganiseerde criminaliteit. In die redenering voelt het voor tegenstanders inconsequent om het ene te beperken en het andere te verruimen. Zij spreken van normvervaging en waarschuwen voor een maatschappelijk experiment waarvan de uitkomst onzeker is.
Context van het Nederlandse beleid
In Nederland mag bier en wijn nu in supermarkten worden verkocht, terwijl sterke drank via slijterijen gaat. Er gelden leeftijdsgrenzen, reclamebeperkingen en beleid gericht op preventie en verantwoord gebruik. Gemeenten hebben bovendien ruimte om lokale regels te stellen voor verkooppunten en openingstijden.
Voor drugs geldt een ander regime. Cannabis wordt in coffeeshops onder voorwaarden gedoogd, maar de productie is formeel verboden en de aanvoer is daarmee deels ongereguleerd. Harddrugs zoals XTC en cocaïne zijn illegaal. Tegelijkertijd is de realiteit dat Nederland een rol speelt in de productie en handel van synthetische drugs, met criminaliteit en overlast als gevolg. Al jaren lopen discussies over de vraag of strenger optreden of juist een meer gezondheidsgerichte, regulerende aanpak het beste resultaat oplevert.
Mogelijke gevolgen voor supermarkten en horeca
Een verbod op alcoholverkoop in supermarkten zou het koopgedrag van consumenten veranderen. De beschikbaarheid neemt af in gemakswinkels, en de verkoop verschuift naar slijterijen. Supermarkten verliezen dan een omzetstroom, terwijl slijterijen mogelijk juist winnen. Voor horeca verandert er op korte termijn weinig: alcoholconsumptie ter plaatse blijft onder bestaande regels. Wel kan verschuiving in retail impact hebben op prijs, promotie en controle, en het kan leiden tot beleidsdiscussies over naleving, leeftijdsverificatie en handhaving.
Wat zeggen experts
Onder deskundigen bestaat geen consensus. Voorstanders van regulering wijzen op internationale ervaringen waar bepaalde middelen onder strikte voorwaarden zijn gelegaliseerd of gedecriminaliseerd: zij zien kansen om de zwarte markt te verkleinen, productkwaliteit te controleren en het gesprek over gebruik en risico’s te normaliseren. Tegenstanders wijzen op studies die laten zien dat ruimere beschikbaarheid de prevalentie van gebruik kan verhogen en kwetsbare groepen extra kan raken. De balans tussen volksgezondheid, veiligheid en vrijheid blijft een lastige afweging waarin context en uitvoering doorslaggevend zijn.
Internationale en juridische obstakels
Legaliseringsambities raken aan internationale verdragen waar Nederland aan gebonden is, zoals de VN-drugsconventies. Volledige legalisering van harddrugs strookt niet met die afspraken, waardoor elk nationaal initiatief rekening moet houden met juridische beperkingen en diplomatieke consequenties. Een koerswijziging vergt dus niet alleen binnenlandse wetgeving en politiek draagvlak, maar mogelijk ook heronderhandeling van internationale kaders of creatieve juridische interpretaties.
Vervolg en politiek proces
Voorstellen als deze doorlopen een traject van partijprogramma, publiek debat, coalitieonderhandelingen en parlementaire behandeling. Zonder meerderheid in de Tweede Kamer komt er niets van terecht. Het komende politieke debat zal daarom draaien om haalbaarheid, fasering (bijvoorbeeld eerst strengere regulering en preventie), en de vraag of er tussenvormen denkbaar zijn, zoals pilots of versterkte zorg- en preventieroutes, voordat aan legalisering wordt gedacht.
Conclusie
Volt zet een stevige streep in het debat door alcohol uit supermarkten te willen halen en drugs te willen reguleren in plaats van verbieden. Het raakt aan thema’s die Nederland al decennia bezighouden: volksgezondheid, criminaliteit, vrijheid en verantwoordelijkheid. Voorstanders zien een kans op effectiever, eerlijker beleid; critici vrezen normalisering en grotere maatschappelijke risico’s. Wat in elk geval volgt, is een intensieve discussie over wat werkt, wat wenselijk is en wat juridisch kan. We blijven de ontwikkelingen volgen. Deel vooral uw mening en ervaringen via onze sociale kanalen: hoe kijkt u aan tegen deze koers?
Bron: dagelijksestandaard.nl
