De PVV van Geert Wilders blijft ruimschoots de grootste in de nieuwste Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van metingen van Ipsos I&O en Verian/EenVandaag. Volgens de samenstelling komt de PVV uit op 31 tot 35 zetels. Daarmee loopt de partij ver voor op concurrenten als CDA (22-26) en GroenLinks-PvdA (21-25). De VVD zakt verder weg en noteert in deze stand 12 tot 16 zetels. De trend is daarmee duidelijk: recente kritiek en felle debatten hebben de leidende positie van de PVV nog niet aangetast.
Peilingwijzer zet PVV ruim bovenaan
De Peilingwijzer bundelt verschillende peilingen en corrigeert voor methodologische verschillen. In de actuele stand blijft de PVV voorop, met een marge die significant is ten opzichte van de rest van het veld. CDA en GroenLinks-PvdA volgen op afstand in de subtop. De VVD, ooit de dominante regeringspartij, komt uit op 12 tot 16 zetels. Op het middenveld lijkt D66 voorzichtig op te veren, al blijft de partij kleiner dan de traditionele grote spelers.
De verhoudingen in dit overzicht suggereren dat kiesintenties zich concentreren rond partijen die zich nadrukkelijk profileren op migratie, koopkracht en regeldruk. De PVV weet op die thema’s zichtbaar kiezers te mobiliseren. De vraag is in hoeverre dit patroon stabiel blijft richting de stembus, omdat peilingen momentopnames zijn en electorale dynamiek snel kan verschuiven.
Media en establishment in de kritiek
In het politieke debat klinkt al langer kritiek op wat door tegenstanders “het kartel” wordt genoemd: gevestigde partijen, media en opiniemakers die volgens hen te eensgezind tegen rechtse populistische partijen zouden ageren. In dat frame worden publieke en landelijke media zoals de NPO, en kranten als de Volkskrant en NRC, geregeld genoemd als wegbereiders van een kritische toon jegens Wilders en de PVV. Ook talkshows zouden geregeld politici uitnodigen die hun zorgen uiten over “gevaarlijk rechts”.
Voorstanders van de PVV menen dat dergelijke aanvallen averechts werken en kiezers eerder bevestigen in hun keuze. Tegenstanders van die analyse betogen dat stevige kritiek op standpunten, zeker op thema’s als de rechtsstaat en grondrechten, juist een normale en noodzakelijke rol van media en wetenschap is. Feit blijft dat de PVV in de huidige Peilingwijzer stevig aan kop staat, wat erop wijst dat de voortdurende controverse de positie van de partij vooralsnog niet wezenlijk schaadt.
Hoe de andere partijen ervoor staan
De VVD heeft het moeilijk. De partij zakt in de Peilingwijzer naar 12 tot 16 zetels en daarmee naar het niveau van de middenmoot. Critici binnen en buiten de partij stellen dat de koers naar het midden — met steun voor Europese samenwerking, klimaatbeleid en migratiecompromissen — kiezers naar uitgesprokener alternatieven heeft geduwd. Tegelijk probeert de partij onder leiding van Dilan Yesilgöz zich scherper te profileren op veiligheid en migratie, zonder de recent ingezette koerswijzigingen volledig los te laten. Dat levert een spanningsveld op tussen herkenbaarheid en bestuurlijke verantwoordelijkheid.
D66 lijkt licht te klimmen, maar blijft qua omvang beperkt. De partij is nadrukkelijk voor een Europees georiënteerde koers en ondersteunt stevige klimaatmaatregelen, wat de electorale ruimte enerzijds duidelijk afbakent en anderzijds begrenst. GroenLinks-PvdA blijft stabiel in de subtop, met een positie die gevoed wordt door kiezers die nadruk leggen op klimaat, bestaanszekerheid en publieke voorzieningen. Het CDA noteert in deze Peilingwijzer een substantiële omvang en probeert zich te positioneren als een betrouwbare middenpartij met nadruk op regio, gezinnen en bestuurlijke rust.
Wat drijft kiezers volgens voor- en tegenstanders
De huidige verhoudingen sluiten aan bij een geradicaliseerde beleidsdiscussie over enkele grote thema’s. Voorstanders van de PVV benadrukken dat kiezers zich keren tegen “dwang” in het klimaatbeleid, tegen massa-immigratie en tegen een hoge lasten- en regeldruk die volgens hen burgers en boeren raakt. Zij zien de stijging van de PVV als een correctie op jaren van beleid waarin deze zorgen onvoldoende zouden zijn gehoord. In dat discours wordt ook scepsis uitgesproken over de effectiviteit van stikstofbeleid, de betaalbaarheid van energietransitie en de rol van Europese afspraken.
Tegenstanders van die lezing waarschuwen dat de complexiteit van klimaat, migratie en stikstof vraagt om consistente maatregelen, en vrezen dat het versimpelen van die dossiers de problemen niet oplost. Zij benadrukken het belang van internationale samenwerking en wijzen erop dat radicale koerswijzigingen grote economische en juridische gevolgen kunnen hebben. De scheidslijn tussen beide benaderingen loopt dwars door de politiek en verklaart een groot deel van de huidige polarisatie.
Context: wat is de Peilingwijzer
De Peilingwijzer is geen eigen peiling, maar een statistisch gewogen gemiddelde van meerdere gevestigde peilbureaus. Door uiteenlopende methoden en steekproeven samen te brengen, ontstaat een stabielere inschatting van trends. Daarbij horen marges: zetelbandbreedtes geven een onzekerheidsinterval aan. Bovendien zijn peilingen momentopnames van intenties, geen voorspellingen van de uitslag. Campagnes, debatten en actuele gebeurtenissen kunnen de verhoudingen snel veranderen.
Desondanks gelden de Peilingwijzer-trends vaak als richtinggevend voor partijen en analisten. Ze beïnvloeden strategie, coalitiedenkbeelden en mediabelangstelling. Een langdurige voorsprong van één partij, zoals nu de PVV, heeft politieke gevolgen: het dwingt concurrenten te kiezen tussen meebewegen naar thema’s van de koploper of zich nadrukkelijk te onderscheiden met alternatieve plannen.
Vooruitblik en betekenis
Mocht de PVV deze voorsprong vasthouden, dan wordt de formatiepuzzel interessant. Combinaties met middenpartijen vereisen bruggen op thema’s waar de verschillen groot zijn, zoals migratie, klimaat en Europa. Voor de VVD is de strategische keuze cruciaal: verder richting een uitgesproken rechtse koers, of vasthouden aan een bestuurlijke middenpositie. GroenLinks-PvdA en D66 zullen inzetten op het verdedigen van klimaat- en rechtsstatelijke afspraken, terwijl het CDA probeert het profiel van stabiele bestuurspartij te herbevestigen. Dergelijke keuzes bepalen niet alleen de campagne, maar ook de ruimte voor samenwerken na de verkiezingen.
De komende weken zullen nieuwe peilingen duidelijk maken of de positie van de PVV structureel blijft of dat er beweging ontstaat door campagne-accents, partijcongressen en nieuwsgebeurtenissen. Voor kiezers is er intussen één constante: de thema’s die het debat domineren — migratie, klimaat, koopkracht, regeldruk en vertrouwen in de politiek — staan onverminderd bovenaan. Aan het einde van de rit draait het om de vraag welke partij de meest overtuigende antwoorden biedt en het vertrouwen wint om ze uit te voeren.
Kernachtig samengevat: de PVV staat in de Peilingwijzer ruim bovenaan en lijkt vooralsnog niet te worden geraakt door felle kritiek. Concurrenten zoeken naar de juiste koers en toon. De campagne belooft fel en inhoudelijk te worden, met veel aandacht voor de betaalbaarheid van beleid en de grenzen van bestuur. Wat vindt u van deze stand? Laat uw reactie achter via onze sociale media-kanalen.
Bron: dagelijksestandaard.nl
