Met de verkiezingen in aantocht verschuift de aandacht steeds meer van zetels naar gezichten. Want uiteindelijk gaat het niet alleen om welke partij de meeste stemmen haalt, maar ook om wie het land mag leiden als minister-president. De vraag wie dat zal zijn, houdt Nederland volop bezig. Nieuwe cijfers uit het RTL Nieuwspanel voegen nu een interessante laag toe aan het beeld dat eerder al uit opiniepeilingen en prediction markets naar voren kwam.
Peilingen wijzen naar Wilders, maar formatie beslist
In de traditionele zetelpeilingen staat Geert Wilders met zijn PVV al maanden bovenaan. Volgens Ipsos I&O haalt zijn partij rond de 32 zetels. Daarmee is hij de gedoodverfde winnaar in de verkiezingsstrijd. Toch wil dat niet automatisch zeggen dat hij premier wordt. In ons stelsel is de grootste partij lang niet altijd degene die het Torentje betreedt.
Het CDA onder Henri Bontenbal staat op ongeveer 24 zetels, GroenLinks-PvdA met Frans Timmermans zit stabiel in de top vier en de VVD van Dilan Yeşilgöz verliest langzaam terrein. Dit geeft al aan dat de formatie een ingewikkeld schaakspel wordt, waarbij de grootste partij niet per se de sleutel in handen heeft.
Polymarket geeft een ander signaal
Een extra dimensie komt van Polymarket, een internationale prediction market waar mensen inzetten op toekomstige gebeurtenissen. Daar komt een opvallend beeld naar voren: Henri Bontenbal wordt gezien als favoriet met 47 procent kans om premier te worden. Frans Timmermans volgt met 32 procent. Geert Wilders, die in de peilingen de meeste zetels binnenhaalt, krijgt slechts 8 procent kans. Dilan Yeşilgöz komt uit op 4 procent.
Dit laat zien dat marktdeelnemers rekening houden met de politieke realiteit van coalitievorming. Wilders mag groot worden, maar zonder partners die hem willen steunen, blijft zijn kans op het premierschap beperkt. Bontenbal daarentegen wordt gezien als iemand die breed acceptabel is en daardoor de rol van compromis-premier kan krijgen.
RTL Nieuwspanel: Bontenbal populairste premierskandidaat
Het beeld wordt nog scherper door onderzoek van het RTL Nieuwspanel. Daaruit blijkt dat van alle lijsttrekkers in de Tweede Kamer, kiezers Henri Bontenbal het meest geschikt vinden voor het premierschap. Maar liefst 44 procent noemt hem geschikt. Daarmee staat hij ruim bovenaan.
Op de tweede plek staat Dilan Yeşilgöz met 27 procent, gevolgd door Frans Timmermans met 24 procent. Wilders komt in dit onderzoek niet verder dan 18 procent. Rob Jetten en Joost Eerdmans worden door respectievelijk 22 en 20 procent genoemd. Opvallend is ook dat 16 procent van de deelnemers zegt geen van de huidige lijsttrekkers geschikt te vinden.
Dat Bontenbal zo breed gedragen wordt, is opmerkelijk. Hij wordt niet alleen gesteund door zijn eigen CDA-achterban, maar ook door kiezers van Volt, de ChristenUnie, D66, GroenLinks-PvdA, VVD en NSC. Daarmee is hij duidelijk meer dan een partijleider alleen: veel kiezers zien hem als een figuur die bruggen kan slaan.
Waarom Wilders voor kiezers en markten uiteenloopt
De discrepantie tussen Wilders’ sterke positie in de zetelpeilingen en zijn zwakke positie in zowel Polymarket als het RTL Nieuwspanel heeft een duidelijke verklaring. Zijn partij trekt veel kiezers, maar bij de vraag wie geschikt is als premier, ontstaat twijfel. Andere partijen willen niet met hem regeren en veel kiezers van buiten de PVV vinden hem ongeschikt om het land te leiden.
Dit verklaart waarom hij weliswaar de meeste zetels kan halen, maar niet de grootste kans krijgt op het premierschap. Het bevestigt bovendien de analyse van de markt: in Nederland bepaalt de formatie meer dan de verkiezingsuitslag alleen.
Timmermans en Yeşilgöz houden de race spannend
Frans Timmermans blijft een factor van betekenis. Hij haalt 24 procent in het RTL Nieuwspanel en 32 procent kans bij Polymarket. Dat weerspiegelt zijn positie als zwaargewicht in de politiek, met bestuurlijke ervaring en internationale statuur. Hij is niet de favoriet, maar wel een naam die bij coalitieonderhandelingen serieus op tafel blijft liggen.
Dilan Yeşilgöz eindigt op de tweede plaats in het RTL Nieuwspanel met 27 procent. Dat is beduidend hoger dan de 4 procent kans die Polymarket haar toekent. Het suggereert dat kiezers haar persoonlijk wel zien zitten, maar dat de markt haar kansen op een coalitiedeal lager inschat.
Bontenbal als verbindende figuur
Het meest opvallend is de opmars van Bontenbal. Waar het CDA in de peilingen niet boven de middenmoot uitstijgt, staat hij zelf zowel bij kiezers als op de markt bovenaan als premierskandidaat. Dat zegt iets over zijn persoonlijke aantrekkingskracht.
Hij wordt niet alleen als geschikt gezien door zijn eigen achterban, maar ook door kiezers van uiteenlopende partijen. Zijn profiel van rust, inhoud en bereidheid om samen te werken, maakt hem in de ogen van velen de meest logische kandidaat om een verdeelde Tweede Kamer bij elkaar te houden.
Wat dit alles betekent
De combinatie van cijfers uit zetelpeilingen, prediction markets en het RTL Nieuwspanel laat een duidelijker beeld zien dan elk van die bronnen afzonderlijk.
Zetelpeilingen wijzen Wilders aan als grootste partij.
Prediction markets schuiven Bontenbal en Timmermans naar voren als kansrijkste premiers.
Het RTL Nieuwspanel bevestigt dat Bontenbal bij kiezers breed wordt gezien als de meest geschikte kandidaat.
Dat samen geeft een duidelijke conclusie: de kans dat Henri Bontenbal de volgende premier van Nederland wordt, is op dit moment het grootst.
