De politieke campagne draait op volle toeren, maar voor Geert Wilders liep de donderdagavond net iets anders dan gepland. De PVV-leider besloot op het laatste moment niet aan te schuiven bij een radiodebat, nadat er een mogelijke terreurdreiging tegen hem bekend werd. “Tot ik weet wat er aan de hand is, ga ik nergens heen,” schreef hij op X. En daarmee was de toon gezet — veiligheid eerst, politiek later.
“Ik neem geen enkel risico”
Volgens bronnen binnen zijn partij kwam het nieuws vlak voor zijn vertrek naar de studio binnen. Wilders zou al onderweg zijn geweest toen hij werd gebeld door zijn beveiligingsteam, dat hem adviseerde om onmiddellijk rechtsomkeert te maken.
De politicus — die al jaren onder zware beveiliging leeft — luisterde naar dat advies.
In een korte verklaring op X (voorheen Twitter) schreef hij:
“Er wordt nu uitgezocht of het bericht klopt, en tot ik dat weet ga ik nergens heen.”
Aan persbureau ANP bevestigde Wilders later dat dit ook betekent dat hij voorlopig niet aan het radiodebat deelneemt. “Ik wil niet bijdragen aan paniek, maar mijn veiligheid en die van anderen gaat voor,” aldus de PVV-leider.
NOS-politiek chef Dominique van der Heyde meldde vervolgens dat Wilders inderdaad pas zal aanschuiven zodra er volledige duidelijkheid is over de aard van de dreiging.
Campagne onder spanning
De timing kon haast niet slechter. Met de verkiezingen voor de deur voeren de meeste partijen hun campagnes juist op — van werkbezoeken tot televisiedebatten, politici trekken alles uit de kast. Voor Wilders ligt dat al jaren ingewikkelder.
Zijn beveiliging is intens, zijn bewegingsvrijheid beperkt. Elk publiek optreden moet worden goedgekeurd door zijn beveiligingsteam.
Toch had de PVV-leider de laatste weken opvallend veel publieke optredens gepland. “Hij wilde zichtbaar zijn, ook buiten de Haagse bubbel,” vertelt een partijmedewerker. “Maar dan moet het natuurlijk wel veilig kunnen. En als er iets speelt, gaat alles op slot.”
Begrip vanuit de politiek
Hoewel politieke tegenstanders zelden iets onvoorwaardelijk met Wilders eens zijn, reageerden ze deze keer vooral begripvol. D66-leider Rob Jetten zei:
“Het mag niet zo zijn dat je juist in campagnetijd je vrije woord niet kan gebruiken.”
Ook SP’er Jimmy Dijk en BBB-voorvrouw Caroline van der Plas deelden dat sentiment. “We kunnen politiek oneens zijn over van alles, maar bedreigingen horen nergens bij,” aldus Van der Plas.
Zelfs bij de radioredactie waar het debat plaats zou vinden, was er vooral opluchting dat Wilders niet toch kwam opdagen. “Natuurlijk is het jammer voor het programma, maar veiligheid gaat echt voor alles,” zegt een redactielid anoniem. “Niemand wil de geschiedenis ingaan als het team dat een politicus in gevaar bracht.”
Belgische arrestaties zorgen voor extra onrust
Tegelijkertijd kwam er nieuws uit België dat de zorgen in Nederland nog wat aanwakkerde. De Belgische politie arresteerde drie mannen die volgens de autoriteiten plannen hadden om aanslagen te plegen op politici. Bij huiszoekingen werden een mogelijk geïmproviseerd explosief en een 3D-printer gevonden, waarmee vermoedelijk drones zouden worden gemaakt.
De verdachten zouden zijn geïnspireerd door jihadistisch gedachtegoed.
Of de Belgische zaak iets te maken heeft met de dreiging tegen Wilders is nog niet bevestigd, maar de timing zorgt voor begrijpelijke onrust.
Een woordvoerder van het Belgische Openbaar Ministerie liet weten dat “alle internationale lijnen openstaan” voor samenwerking met Nederlandse veiligheidsdiensten. De politie in Nederland doet voorlopig geen uitspraken over de aard van de dreiging of mogelijke verdachten.
Een leven onder permanente dreiging
Voor Wilders zelf is het inmiddels bijna routine geworden — leven met gevaar. Al sinds 2004, toen filmmaker Theo van Gogh werd vermoord, leeft hij met persoonsbeveiliging. Zijn woonlocatie is geheim, zijn verplaatsingen worden tot op de minuut gepland.
Toch blijft hij, zoals hij zelf vaak zegt, “niet zwijgen”. In interviews herhaalt hij regelmatig dat hij zijn vrijheid van meningsuiting niet laat afnemen, ondanks de risico’s. “Ik wil niet dat angst mijn leven bepaalt,” zei hij vorig jaar nog in een documentaire.
Maar achter de schermen is de druk enorm. Medewerkers vertellen dat hij zelden spontaan ergens heen kan, dat familiebezoek of een terrasje er niet in zit. “Zelfs een debat is een logistieke operatie,” zegt een vertrouweling. “Elke locatie wordt vooraf gecontroleerd. En als er dan ineens zo’n melding komt, dan is het simpel: stoppen.”
Politieke impact
De vraag is nu wat dit betekent voor de campagne.
Hoewel de PVV in de peilingen sterk blijft staan, speelt zichtbaarheid een grote rol in de laatste weken voor de verkiezingen. “Debatten zijn hét moment om twijfelende kiezers te overtuigen,” zegt politiek analist Julia van der Woude. “Als Wilders niet aanwezig is, mist hij podiumtijd. Maar tegelijk kan dit hem ook menselijker maken. Veel mensen zullen het juist dapper vinden dat hij openlijk zegt: ik blijf thuis, want mijn veiligheid staat op het spel.”
Op sociale media krijgt hij dan ook veel steun. “Blijf veilig, Geert,” schrijft iemand. “Je hebt al genoeg risico’s genomen voor Nederland.”
Toch klinkt er ook kritiek. Sommige gebruikers beschuldigen hem ervan angst te zaaien of de situatie te gebruiken voor media-aandacht. Politiek analisten vinden dat te kort door de bocht. “Wilders is niet iemand die lichtzinnig met dreiging omgaat,” aldus Van der Woude. “Hij weet hoe reëel het gevaar kan zijn. En de politie blijkbaar ook.”
Voorzichtigheid troef
Voorlopig blijft het dus afwachten. De woordvoerder van de PVV laat weten dat Wilders zijn publieke agenda voorlopig ‘dag voor dag’ bekijkt. Of hij later alsnog aan het debat meedoet, is niet duidelijk.
Een insider vat het samen: “Hij wil graag campagne voeren, maar hij vertrouwt volledig op de beveiliging. Als zij zeggen dat het beter is om te wachten, dan doet hij dat. Het is niet stoer, het is verstandig.”
Een campagne in de schaduw
De situatie legt opnieuw bloot hoe uitzonderlijk Wilders’ positie is binnen de Nederlandse politiek — en bij uitbreiding, binnen Europa. Geen enkele andere Europese partijleider leeft al zo lang onder permanente dreiging. Waar andere politici debatten voorbereiden, bereidt Wilders zich vooral voor op overleven.
Het incident van donderdag is dan ook meer dan zomaar een gemiste uitzending: het is een herinnering aan hoe kwetsbaar de vrijheid van meningsuiting kan zijn, zelfs in een democratie die er prat op gaat dat iedereen mag zeggen wat hij wil.
Wilders zelf reageerde vrijdag kort nog één keer op X:
“Bedreiging of niet, mijn mening blijft hetzelfde. Maar ik wil nog wel even leven om die te kunnen geven.”
Tot slot
Of hij het debat later alsnog zal bijwonen, blijft vooralsnog een vraagteken. De beveiligingsdiensten onderzoeken de dreiging nog, en Wilders houdt zich aan zijn woord: pas als alles veilig is, komt hij.
Voor nu lijkt de PVV-leider vooral dankbaar dat hij kan kiezen voor voorzichtigheid — en dat hij daar, voor het eerst in lange tijd, brede politieke steun voor krijgt.
Want in campagnetijd draait alles om overtuiging, maar soms wint gezond verstand.
