De gemeenteraad van Moerdijk heeft ingestemd met plannen die voorzien in het opheffen van het dorp Moerdijk om ruimte te maken voor een grootschalig energie- en infrastructuurproject, aangeduid als Powerport. Het besluit viel woensdagavond met 19 stemmen voor en 3 tegen. De plannen gaan uit van herontwikkeling van circa 450 hectare, onder meer bedoeld om elektriciteit van windparken op de Noordzee aan land te brengen en te koppelen op het landelijke energienet.
Achtergrond en besluit
Het dorp Moerdijk ligt in de gemeente Moerdijk, aan de rand van het haven- en industriegebied. De gemeente ziet de locatie als strategisch voor de verdere energietransitie en voor versterking van de bestaande energie-infrastructuur. In het raadsbesluit is vastgelegd dat het dorp op termijn – naar verwachting binnen tien jaar – plaats moet maken voor het Powerport-gebied. Drie raadsleden stemden tegen. Voorstanders benadrukken het nationale belang; tegenstanders wijzen op de zware sociale en ruimtelijke gevolgen voor de dorpsgemeenschap.
Wat is powerport
Powerport is de werknaam voor een knooppunt van energie-infrastructuur waar hoogspanningsverbindingen, transformator- en/of converterstations, en mogelijk aanvullende voorzieningen voor de industrie bij elkaar komen. Volgens de plannen wordt de plek een schakel waar stroom van offshore windparken wordt ‘geland’ en via het landelijke net wordt doorgegeven aan woningen en bedrijven. De ligging nabij bestaande industriële clusters en logistieke routes maakt de locatie volgens de initiatiefnemers geschikt voor deze functie.
Argumenten van voorstanders
Voorstanders van het besluit wijzen op de snelle groei van offshore wind in de Noordzee en de noodzaak om die energie aan land te brengen. Nederland heeft de komende jaren extra capaciteit nodig in het hoogspanningsnet en meer ruimte voor onderstations en conversiestations. Door Powerport bij Moerdijk te concentreren, kan het netwerk worden versterkt en kan de energievoorziening betrouwbaarder en minder afhankelijk van buitenlandse bronnen worden, zo is de redenering. Ook verwachten voorstanders dat de ontwikkeling economische spin-off kan opleveren voor het bestaande haven- en industriegebied.
Zorgen en kritiek
Tegenstanders noemen de sociale impact en het verdwijnen van een complete kern van het dorp Moerdijk als grootste bezwaar. Bewoners zouden binnen afzienbare tijd moeten verhuizen en hun woningen en gemeenschapsvoorzieningen verliezen. Daarnaast leven zorgen over het landschap, gezondheidseffecten van grootschalige energie-infrastructuur en de precedentwerking: als een dorp kan wijken voor nationale infrastructuur, vrezen critici dat andere woonkernen op termijn ook kwetsbaar zijn wanneer zij binnen zoekgebieden voor energie of industrie vallen.
Juridische en praktische stappen
Volgens de gemeente volgen nu verschillende trajecten om het besluit uit te werken. Op 1 december spreken Rijk, provincie en gemeente over randvoorwaarden en de verdere procedure. Daarbij komen normaliter aan de orde: ruimtelijke inpassing, milieueffectrapportage, natuur- en stikstoftoetsen, veiligheid en gezondheid, en de wijze van compensatie en herhuisvesting van bewoners. Ook worden afspraken gemaakt over eigendom, onteigeningsprocedures indien nodig, en het tempo waarin deelprojecten worden ontwikkeld.
Reacties in de raad
De raad viel duidelijk in twee kampen uiteen. Een ruime meerderheid (19) stemde in met het plan, vaak onder verwijzing naar het nationale belang en de lange aanloop met onderzoeken naar alternatieven. Drie raadsleden stemden tegen, met als kernargument dat het opheffen van een dorpskern een te zware ingreep is en dat de menselijke maat doorslaggevender zou moeten zijn. De meningsverschillen spitsten zich toe op de vraag of het maatschappelijk nut van Powerport opweegt tegen de directe gevolgen voor de inwoners van het dorp.
Gevolgen voor bewoners
Het besluit betekent dat bewoners op termijn duidelijkheid moeten krijgen over verplaatsing, vergoedingen en individuele begeleiding. In vergelijkbare trajecten wordt doorgaans gewerkt met marktconforme vergoedingen, aanvullende compensatie voor verhuiskosten, en ondersteuning bij het vinden van nieuwe huisvesting. Ook kan er sprake zijn van maatwerkafspraken voor ondernemers en eigenaren van maatschappelijk vastgoed. Hoe dat in Moerdijk precies wordt vormgegeven, is onderwerp van de komende gesprekken en besluitvormingstrajecten.
Context van de energietransitie
De Nederlandse energietransitie vraagt de komende jaren om nieuwe hoogspanningsverbindingen, uitbreidingen van transformatorstations en ruimte voor conversie en opslag. Het aanlanden van windstroom uit de Noordzee is een essentieel onderdeel van het nationale energie- en klimaatbeleid. Daarbij ontstaat spanning tussen nationale infrastructuurdoelen en lokale belangen. Het dossier Moerdijk illustreert die spanning: een strategische positie voor het energienet tegenover de bescherming van bestaand wonen en de continuïteit van dorpsgemeenschappen.
Vervolg en tijdlijn
De komende periode worden randvoorwaarden vastgelegd door Rijk, provincie en gemeente. Daarna volgen ruimtelijke en juridische procedures, waaronder bestemmingsplan- of omgevingsplanwijzigingen, inspraak en mogelijke beroepsmogelijkheden. Het tijdpad dat nu wordt genoemd, loopt richting een horizon van circa tien jaar voor de volledige herontwikkeling. Onderweg worden deelbesluiten genomen per onderdeel van de infrastructuur. De feitelijke fasering hangt af van uitkomsten van onderzoeken, vergunningverlening en eventuele juridische procedures.
Samenvatting en vooruitblik
Met het besluit van de gemeenteraad zet Moerdijk een ingrijpende stap: het dorp Moerdijk moet op termijn verdwijnen om plaats te maken voor Powerport, een 450 hectare groot energie- en infrastructuurknooppunt. Voorstanders zien een noodzakelijke versterking van het nationale energienet en een bijdrage aan de leveringszekerheid. Tegenstanders waarschuwen voor verlies van gemeenschap, aantasting van het woonmilieu en een gevaarlijk precedent. Op 1 december bespreken overheden de vervolgstappen en randvoorwaarden. Inwoners krijgen in de komende fase meer duidelijkheid over de praktische gevolgen, de procedure en de mogelijkheden tot inspraak.
Wat vindt u van deze ontwikkeling? Deel uw reactie via onze sociale media-kanalen.
Bron: dagelijksestandaard.nl
