Als je in een omgeving woont waar natuur, bossen of velden dichtbij zijn, is de kans groot dat je weleens met teken te maken hebt gehad. Deze kleine spinachtigen lijken onschuldig, maar kunnen serieuze gezondheidsproblemen veroorzaken. Ze voeden zich met bloed van mensen en dieren en dat op zich is vervelend, maar niet gevaarlijk. Het echte probleem zit in de ziektes die ze kunnen overdragen.
Teken kunnen drager zijn van bacteriën en virussen die ziekten als de ziekte van Lyme, babesiose en Rocky Mountain spotted fever veroorzaken. Misschien klinken deze namen wat ver weg of onbekend, maar de gevolgen ervan kunnen ernstig zijn. Denk aan aanhoudende vermoeidheid, zenuwpijn, gewrichtsproblemen of zelfs hartklachten. In sommige gevallen kan een onbehandelde infectie leiden tot blijvende schade.
De eerste stap in bescherming is het voorkomen van beten. Dat betekent bedekkende kleding dragen in natuurgebieden, jezelf goed controleren na een wandeling en je huisdieren regelmatig nakijken. Maar zelfs met alle voorzorgsmaatregelen kan het gebeuren dat je een teek op je huid ontdekt. Dan is het belangrijk om snel én op de juiste manier te handelen.
Zie je een teek op je huid, verwijder hem dan zo snel mogelijk. Gebruik een puntig pincet of een speciale tekentang en pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast. Trek hem langzaam en recht naar buiten. Vermijd draaien of knijpen, want dan bestaat de kans dat het lijfje van de teek scheurt en de kop achterblijft in de huid. Dat kan leiden tot irritatie of infectie.
Wat je vooral níét moet doen, is de teek verwijderen met je vingers of behandelen met olie, alcohol of vuur in de hoop dat hij loslaat. Deze methodes kunnen er juist voor zorgen dat de teek zijn speeksel of darminhoud in je huid spuit, wat het risico op besmetting vergroot.
Als je de teek eruit hebt gehaald, gooi hem dan niet zomaar in de prullenbak. De veiligste manier om van een teek af te komen is door hem in een afgesloten plastic zakje of potje te doen. Je kunt hem ook in een papieren zakdoekje wikkelen en door het toilet spoelen. Hiermee voorkom je dat de teek weer bij mensen of dieren terechtkomt.
Sommige dierenartsen raden aan om de teek te bewaren, zeker als je hem van je huisdier hebt gehaald. In dat geval kun je het beestje meenemen voor identificatie, zodat duidelijk wordt of er risico is op besmetting. Zo’n identificatie kan ook waardevol zijn als er later klachten ontstaan bij mens of dier.
Heb je huisdieren, dan is het extra belangrijk om alert te zijn. Teken bijten zich vaak vast op warme, beschutte plekjes zoals de oren, oksels, liezen, tussen de tenen of in huidplooien. Controleer je hond of kat regelmatig, zeker in het tekenseizoen. Maar ook buiten de warme maanden om is waakzaamheid geboden – teken kunnen namelijk ook bij lage temperaturen actief blijven.
Door je huisdier goed te controleren, verklein je niet alleen het risico voor je dier, maar ook voor jezelf. Teken die zich in de vacht van een hond of kat bevinden, kunnen namelijk ook op mensen overspringen.
Als je zelf bent gebeten, let dan goed op je gezondheid in de dagen en weken daarna. Mogelijke symptomen van de ziekte van Lyme zijn griepachtige klachten zoals hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid en koorts. Een andere veelvoorkomende aanwijzing is een rode ring of vlek rond de plek van de beet. Ook andere ziektes die door teken worden overgedragen, kunnen klachten geven zoals koude rillingen, misselijkheid of gewrichtspijn.
Merk je een van deze symptomen op, neem dan direct contact op met een arts. Hoe eerder een mogelijke infectie wordt opgespoord en behandeld, hoe groter de kans op volledig herstel. In veel gevallen is een simpele antibioticakuur voldoende, maar daar moet je wel op tijd bij zijn.
Teken zijn klein, maar de impact van hun beet kan groot zijn. Met de juiste kennis en handelingen kun je veel ellende voorkomen – voor jezelf én je huisdieren.
