Het verlies van een dierbare is een van de meest ingrijpende ervaringen in een mensenleven. Verdriet, rouw en het besef dat iemand er niet meer is, kunnen overweldigend zijn. In zo’n moment van afscheid is het voor velen vanzelfsprekend om nog één keer dicht bij die persoon te zijn. Sommigen kiezen ervoor om de overledene aan te raken of zelfs een laatste kus te geven, uit liefde en respect.
Toch waarschuwt een arts uit Moldavië, Dr. Viktor Ivanovik, voor mogelijke gezondheidsrisico’s die aan dit ritueel verbonden zijn. In een recent online gedeelde video bespreekt hij openlijk de risico’s van het kussen van een overleden persoon. Zijn boodschap heeft tot veel discussie geleid op sociale media, waar mensen uiteenlopend reageren.
Volgens Dr. Ivanovik begint het lichaam ongeveer negen uur na overlijden met het natuurlijke ontbindingsproces. Hierbij komen bacteriën vrij die zich in de weefsels ophopen en vervolgens naar de oppervlakte komen. Deze bacteriën maken deel uit van het afbraakproces van het lichaam en kunnen schadelijk zijn voor mensen die ermee in contact komen. Vooral bij direct contact, zoals kussen op mond, gezicht of handen, loop je kans om deze micro-organismen over te dragen.
De arts begrijpt dat het kussen van een overledene voor veel mensen een diep emotionele betekenis heeft. Het is een laatste teken van liefde, een afscheidsgroet of een vorm van troost. Maar hij benadrukt dat mensen zich bewust moeten zijn van de mogelijke risico’s. Zonder het te beseffen kunnen ze zichzelf blootstellen aan ziekteverwekkers, die op een kwetsbaar moment invloed kunnen hebben op de gezondheid.
De reacties op zijn uitspraken lopen sterk uiteen. Sommige mensen reageren fel en wijzen op het belang van emotionele verbondenheid boven mogelijke risico’s. “Ik heb mijn vader gekust en ik zou het zo weer doen, ondanks alles,” schrijft een volger. Anderen zijn dankbaar voor de medische uitleg en geven aan voortaan misschien toch voorzichtiger te zijn bij een laatste afscheid.
Naast de lichamelijke risico’s wijst de arts ook op de psychologische effecten van contact met een overleden lichaam. Zo kan de geur die ontstaat tijdens het ontbindingsproces voor sommige mensen een blijvende indruk achterlaten. Er zijn gevallen bekend waarbij mensen na een laatste kus hun reuk- of smaakzin tijdelijk als veranderd ervaren. Die geur kan in het geheugen blijven hangen en zo het afscheid een extra emotioneel beladen lading geven.
Toch zijn er ook mensen die zich niets aantrekken van deze waarschuwingen. Zij stellen dat geen enkel risico opweegt tegen de behoefte om op een persoonlijke manier afscheid te nemen. Een volger schrijft: “Ik heb mijn vaders hand voor de laatste keer gekust. Dat moment gaf me vrede. Voor mij was dat belangrijker dan wat dan ook.”
Dr. Ivanovik wil met zijn video geen angst zaaien of mensen hun manier van rouwen afnemen. Hij wil vooral informatie geven, zodat mensen bewuste keuzes kunnen maken. Het gaat hem om begrip en inzicht in wat er met een lichaam gebeurt na overlijden, en wat dat kan betekenen voor de nabestaanden die in die eerste uren nog dichtbij willen zijn.
De video roept veel vragen en gevoelens op. Voor de één is het een welkome uitleg, voor de ander voelt het als een onnodige waarschuwing. Uiteindelijk blijft het een persoonlijke beslissing hoe iemand afscheid neemt van een dierbare, maar voor Dr. Ivanovik is het belangrijk dat die beslissing in elk geval met kennis van zaken genomen wordt.
