Psoriasis is meer dan een huidaandoening. Het is een auto-immuunziekte die zich kan uiten als schilfers, vlekken of broze nagels. De aandoening vereist zorgvuldige behandeling en kan een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven.
Er bestaan vijf verschillende soorten psoriasis, elk met unieke kenmerken. Door de symptomen te herkennen, kun je sneller de juiste behandeling krijgen. Een goede huidverzorging en medische begeleiding zijn essentieel om de aandoening onder controle te houden.
Wat is psoriasis?
De Mayo Clinic omschrijft psoriasis als een chronische huidziekte die jeukende, schilferige plekken veroorzaakt. De uitslag verschijnt meestal op de knieën, ellebogen, romp en hoofdhuid. De aandoening komt vaker voor dan je denkt en treft miljoenen mensen wereldwijd.
Psoriasis versnelt de levenscyclus van huidcellen, wat leidt tot ophoping van cellen op het huidoppervlak. Dit veroorzaakt roodheid, ontsteking en vervelling. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig en hebben soms ook invloed op de nagels en gewrichten.
Hoewel de precieze oorzaak onbekend is, spelen genetica en omgevingsfactoren een belangrijke rol. Stress, infecties en bepaalde medicijnen kunnen psoriasis verergeren.
De vijf vormen van psoriasis
1. Plaque psoriasis
Dit is de meest voorkomende vorm van psoriasis. Het wordt gekenmerkt door droge, jeukende en verdikte huidplekken, ook wel plaques genoemd. Ze verschijnen vaak op de ellebogen, knieën, onderrug en hoofdhuid.
Belangrijkste kenmerken:
- Textuur: Dik en schilferig
- Kleur: Rood of roze met een zilverachtige laag
- Jeuk: Matig tot ernstig
Bij een donkere huid kunnen plaques genezen met een tijdelijke verkleuring, bekend als post-inflammatoire hyperpigmentatie.
2. Guttate psoriasis
Deze vorm komt vooral voor bij kinderen en jongvolwassenen. Het ontstaat vaak na een bacteriële infectie, zoals keelontsteking. De plekken zijn kleiner en minder schilferig dan bij plaque psoriasis.
Belangrijkste kenmerken:
- Grootte: Kleine, druppelvormige plekjes
- Trigger: Infecties
- Aangetaste gebieden: Torso, armen en benen
3. Inverse psoriasis
Inverse psoriasis komt voor in huidplooien, zoals de liezen, onder de borsten en tussen de billen. In tegenstelling tot andere vormen is de huid hier glad en glanzend in plaats van schilferig.
Belangrijkste kenmerken:
- Textuur: Glad en glanzend
- Locatie: Huidplooien (waar wrijving en zweet voorkomen)
- Irritatie: Verergert door zweten en wrijving
Door de locatie is inverse psoriasis vatbaar voor schimmelinfecties. Houd de huid goed schoon en droog om klachten te verminderen.
4. Pustuleuze psoriasis
Deze zeldzame vorm van psoriasis wordt gekenmerkt door witte blaasjes gevuld met niet-infectieuze pus. De blaasjes kunnen zich beperken tot de handen en voeten of over het hele lichaam verspreiden.
Belangrijkste kenmerken:
- Uiterlijk: Met pus gevulde blaren
- Symptomen: Vaak gepaard met koorts en koude rillingen
- Ernst: Kan variëren van plaatselijk tot wijdverspreid
Pustuleuze psoriasis vereist onmiddellijke medische aandacht. Het negeren van deze blaasjes kan leiden tot ernstige complicaties.
5. Erythrodermische psoriasis
Dit is de ernstigste en meest zeldzame vorm van psoriasis. De huid wordt rood, schilferig en kan over grote delen van het lichaam loslaten. Deze vorm kan levensbedreigend zijn en vereist vaak een ziekenhuisopname.
Belangrijkste kenmerken:
- Uiterlijk: Extreem rode huid met vervelling
- Symptomen: Ernstige jeuk, pijn en zwelling
- Triggers: Ernstige zonnebrand, infecties of het abrupt stoppen van psoriasisbehandeling
Als je symptomen van erythrodermische psoriasis ervaart, neem dan direct contact op met een arts.
Psoriasis en nagels
Psoriasis beperkt zich niet tot de huid. Het kan ook nagels aantasten, waardoor ze dikker worden, putjes krijgen, verkleuren of loslaten van het nagelbed. Dit staat bekend als onycholyse.
Nagelveranderingen kunnen een vroeg teken zijn van artritis psoriatica, een aandoening die de gewrichten aantast. Vroegtijdige diagnose en behandeling kunnen verdere schade voorkomen.
Wanneer moet je medische hulp zoeken?
Psoriasis is een chronische aandoening die niet te genezen is, maar wel te behandelen. Als je een van de genoemde symptomen herkent, is het verstandig om een dermatoloog te raadplegen. Vroege diagnose kan helpen om de klachten beter onder controle te houden.
Heb jij ervaring met psoriasis? Deel je verhaal in de reacties en help anderen door deze informatie te verspreiden!
Bron: Newsner
