Jack van Gelder ligt onder vuur na uitspraken die hij zondagavond deed in talkshow De Oranjezondag. De televisiepersoonlijkheid noemde voormalig D66-lijsttrekker Sigrid Kaag “een heks uit een bezemkast” tijdens een gesprek over de recente opmars van D66 onder partijleider Rob Jetten. De woorden riepen direct een golf van verontwaardiging op, met name vanwege het seksistische karakter dat veel kijkers erin lazen.
Wat er gebeurde
In de uitzending werd gesproken over het momentum dat D66 momenteel lijkt te hebben. Van Gelder uitte zijn zorgen over de electorale kansen van de partij bij de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober 2025. Hij speculeerde dat D66 opnieuw richting 25 zetels zou kunnen gaan, vergelijkbaar met de 24 zetels die de partij in 2021 onder Sigrid Kaag behaalde. In dat kader zei Van Gelder dat hij “bang is dat de heks weer uit de bezemkast komt, in de vorm van Kaag”, waarmee hij een mogelijk hernieuwd optreden van Kaag in het politieke debat suggereerde.
De aanleidende context
Presentatrice Hélène Hendriks vroeg Van Gelder waar hij Kaag dan zou hebben gezien. Hij antwoordde dat zij de laatste tijd “één of twee keer op televisie” was geweest en dat hij dacht: “God, ze is er nog.” Hij voegde toe haar niet te hebben gehoord in het Midden-Oostenconflict. Politiek verslaggeefster Merel Ek nuanceerde dat Kaag onlangs aanwezig was op de partijdag van D66, iets wat volgens haar gebruikelijk is: grote namen en oud-partijleiders verschijnen vaker op partijbijeenkomsten. “Dat trekt natuurlijk heel veel leden,” legde Ek uit. Van Gelder reageerde daarop: “Dat snap ik ook wel.”
Politieke context
D66 staat onder leiding van Rob Jetten opnieuw nadrukkelijk in de spotlights. In 2021 boekte de partij onder Kaag een sterke verkiezingsuitslag met 24 zetels. Kaag was vervolgens vicepremier en minister van Financiën in het kabinet-Rutte IV. Eerder was zij minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, en korte tijd minister van Buitenlandse Zaken. Sinds haar vertrek uit de Haagse politiek is Kaag voor velen nog altijd een prominente naam binnen D66, wat haar verschijning op een partijdag verklaart. Voorstanders zien in haar een ervaren boegbeeld met internationale statuur; critici verwijten haar een technocratische stijl en te weinig gevoel voor binnenlandse sentimenten.
Hoe het gesprek ontspoorde
Waar het gesprek begon als een analyse van de electorale kansen van D66, kantelde het na de kwalificatie “heks uit een bezemkast”. Zulke bewoordingen, zeker richting vrouwelijke politici, worden vaak gezien als denigrerend of seksistisch. In het publieke debat is al langer aandacht voor de manier waarop vrouwen in de politiek worden aangesproken. Termen die hun uiterlijk, stem of vermeende ‘vrouwelijkheid’ benadrukken – of hen wegzetten met stereotype labels – zorgen met regelmaat voor maatschappelijke discussie.
Reacties op sociale media
Online volgde vrijwel direct kritiek. Veel kijkers vonden het taalgebruik van Van Gelder onder de gordel en onnodig hard. Commissielid Sophie Reinders van de VVD in Hilversum reageerde op X fel: “Kunnen we stoppen met vrouwen ‘heks’ noemen? Het maakt me echt niet uit of het Kaag of Faber is: dat jij als man onzeker wordt van vrouwen op hoge posities vertel je ’s avonds maar aan je dagboek.”
Ook andere gebruikers spraken zich uit. Een veel gedeelde reactie luidde: “Triest dat iemand als Jack niet iemand normaal bij naam kan benoemen. Uitschelden was op het schoolplein al een teken van zwakte.” Daarnaast wezen verschillende accounts erop dat publieke figuren een voorbeeldfunctie hebben en dat woorden ertoe doen, juist in een klimaat waarin polarisatie en persoonlijke aanvallen toenemen. Namen van reaguurders als @Rene_HahaH, @Betvolger, @RockaHula_Baby, @Spy_Heiloo, @TabeStorm, @Skilium en @PatrickSteegs werden veelvuldig genoemd in overzichten van reacties.
Waarom de woorden ertoe doen
De ophef raakt aan een bredere discussie: hoe ga je in media met politiek en politici om, zeker als het om vrouwen gaat? Onderzoek en ervaringen uit binnen- en buitenland laten zien dat vrouwelijke politici vaker te maken krijgen met persoonlijke bejegening en framing die losstaat van hun inhoudelijke werk. Het gebruik van termen als “heks” versterkt stereotypen en kan bijdragen aan een klimaat waarin vrouwen minder snel het woord nemen of zich publiekelijk uitspreken, uit vrees voor spot of haatreacties. Voor mediafiguren, die een groot bereik hebben, geldt bovendien dat hun formuleringen het debat verder kunnen aanjagen of juist kunnen kalmeren.
Nuancering en tegenwicht
In de uitzending zelf bood Merel Ek context door te benadrukken dat het niet ongebruikelijk is dat prominente oud-politici zich laten zien op partijbijeenkomsten. Ook legde zij uit dat veel D66-leden juist positief zijn over Kaag en dat haar aanwezigheid leden kan mobiliseren. Die toelichting plaatst de terugkeer van Kaag in een organisatorisch en partijpolitiek licht, in plaats van in de sfeer van persoonlijke dreiging of terugkeer “uit de bezemkast”.
Mogelijke gevolgen voor Van Gelder en het debat
Of Van Gelder op korte termijn gevolgen ondervindt van zijn woorden, is onduidelijk. Regelmatig leidt publieke verontwaardiging tot een reactie van de betrokken presentator of redactie, variërend van nadere uitleg tot excuses. Ook programmaredacties kiezen er soms voor om in een volgende uitzending het onderwerp te adresseren, bijvoorbeeld door ruimte te maken voor wederhoor of reflectie op formuleringen die onbedoeld kwetsend bleken. In bredere zin is de kans groot dat het incident opnieuw aandacht vestigt op de grens tussen scherpe opinie en persoonlijke belediging.
De plaats van D66 en Kaag in het huidige speelveld
De timing van de ophef is relevant. Met het oog op de verkiezingen van 2025 proberen partijen zich te profileren en hun achterban te mobiliseren. D66 wil de lijn van 2021 evenaren of verbeteren en zet daarbij in op herkenbaarheid, met Jetten als aanspreekbaar gezicht en vertrouwde namen die het verhaal kracht bijzetten. Kaag blijft, los van de meningen over haar stijl, voor velen symbool staan voor de moderne, internationaal georiënteerde koers van de partij. Dat maakt haar verschijning op een partijdag nieuwswaardig en gevoelig tegelijk.
Slot en vooruitblik
Het incident rond de uitspraak van Jack van Gelder laat zien hoe klein de afstand kan zijn tussen een scherpe politieke analyse en een persoonlijke aanval die de inhoud overschaduwt. De kern van de discussie – de electorale kansen van D66 en de rol van prominente partijgezichten – raakte ondergesneeuwd door het woordgebruik. Of Van Gelder nog terugkomt op zijn woorden en of de redactie van De Oranjezondag het onderwerp in een volgende uitzending adresseert, zal moeten blijken. Ondertussen gaat de campagne voort en blijft de vraag centraal hoe we een stevig politiek debat kunnen voeren zonder te vervallen in denigrerende frasen. Wat vindt jij: hoort dit soort taal thuis in het publieke debat, of moeten we strakker begrenzen? Laat het ons weten via onze sociale kanalen.
Bron: socialnieuws.nl
