Formatie in zwaar weer: Wilders zet Den Haag op scherp
De formatiegesprekken in Den Haag zijn nog maar nauwelijks begonnen, maar de spanning is meteen om te snijden. PVV-leider Geert Wilders liet deze week weten dat hij niet van plan is zich buitenspel te laten zetten. Zijn boodschap aan de andere partijen is onmiskenbaar: als de PVV wordt uitgesloten van de formatietafel, zal zijn partij zich in de oppositie “met volle kracht” keren tegen elk kabinet dat zonder hem wordt gevormd.
Met die waarschuwing legt Wilders direct een bom onder de gesprekken. Zijn uitlatingen worden in Den Haag gezien als een strategische zet — een manier om druk te zetten op partijen die twijfelen over samenwerking met de PVV. Volgens ingewijden probeert Wilders zo te voorkomen dat hij opnieuw aan de zijlijn belandt, zoals in eerdere formaties.
Wilders eist erkenning voor zijn verkiezingswinst
De PVV-leider benadrukt dat zijn partij een duidelijk mandaat van de kiezer heeft gekregen. “Ruim anderhalf miljoen mensen hebben op ons gestemd,” zei Wilders. “Die stem mag niet zomaar genegeerd worden. Wij hebben recht op een serieuze plek aan tafel.”
Zijn uitspraken kwamen kort na de eerste gesprekken van verkenner Wouter Koolmees met de grootste partijen.
Hoewel Wilders formeel is uitgenodigd om mee te praten, lijkt de bereidheid om daadwerkelijk met hem te regeren nog altijd beperkt. Vooral bij partijen als D66 en GroenLinks-PvdA leeft de angst dat samenwerking met de PVV onverenigbaar is met hun principes.
Een wankel politiek evenwicht
De situatie in Den Haag is daardoor uiterst precair. VVD-leider Dilan Yeşilgöz probeert een balans te vinden tussen de wens van haar achterban om een rechts kabinet te vormen en de druk vanuit haar partijtop om niet te veel te leunen op Wilders. Ook bij NSC van Pieter Omtzigt wordt nog flink getwijfeld. Omtzigt heeft eerder aangegeven dat hij “inhoud boven personen” stelt, maar zijn achterban is verdeeld over een samenwerking met de PVV.
Volgens politiek analisten speelt Wilders zijn kaarten slim. Door zich nu al hard op te stellen, dwingt hij de andere partijen om positie te kiezen. “Het is een klassiek Wilders-offensief,” zegt politiek commentator Frits Wester. “Hij weet dat hij polariserend werkt, maar dat is ook precies de kracht van zijn strategie. Wie met hem samenwerkt, doet dat op zijn voorwaarden.”
De schaduw van 2012
Voor veel partijen ligt de mislukte samenwerking van 2012 nog vers in het geheugen. Toen trok Wilders op het laatste moment zijn steun in bij het zogeheten ‘Kunduz-akkoord’, waardoor een eerder bereikt begrotingscompromis klapte. Dat leidde tot een vertrouwensbreuk die jarenlang heeft doorgewerkt in Den Haag. Die geschiedenis speelt Wilders nu parten, al lijkt hij vastbesloten om te laten zien dat hij het deze keer anders wil doen.
“Wij willen verantwoordelijkheid nemen,” benadrukte hij in een interview met WNL. “Maar dan moet men ons die kans ook geven. Nederland heeft recht op een kabinet dat doet wat de kiezer wil: minder asiel, meer veiligheid en lagere lasten.”
Onrust in de wandelgangen
In de Tweede Kamer klinken ondertussen steeds meer geluiden dat een “kabinet van nationale eenheid” zonder de PVV de enige realistische optie is. Toch lijkt dat idee moeilijk verkoopbaar, zeker gezien de electorale verhoudingen. De PVV is een van de grootste partijen van het land en een formatie zonder Wilders zou bij veel kiezers de indruk wekken dat hun stem er niet toe doet.
“Dat risico is groot,” zegt hoogleraar staatsrecht Wim Voermans. “Een deel van het electoraat voelt zich dan buitengesloten, wat de kloof tussen burger en politiek verder kan vergroten. Tegelijkertijd weten alle partijen dat samenwerken met de PVV grote risico’s kent, zowel inhoudelijk als internationaal.”
Vooruitblik: patstelling of doorbraak?
Voorlopig lijkt een doorbraak nog ver weg. De gesprekken tussen de verkenner en de partijleiders verlopen stroef, en achter de schermen wordt al gefluisterd over nieuwe verkiezingen als de impasse aanhoudt. Toch houden sommigen hoop op een compromis. Een minderheidskabinet met gedoogsteun van de PVV wordt steeds vaker genoemd als mogelijke uitweg.
Wilders zelf blijft ondertussen strijdvaardig. “Ik ben niet van plan om weg te lopen,” zei hij donderdagavond. “Wij blijven hier tot we krijgen wat de kiezer heeft gevraagd. Dat is geen dreigement, dat is democratie.”
Met die woorden lijkt hij alvast zijn inzet voor de komende weken te hebben bepaald — en zet hij de rest van politiek Den Haag opnieuw op scherp.
Bron: Trendyvandaag.nl
