Veel vrouwen met ADHD herkennen zichzelf lange tijd niet in het klassieke beeld dat vaak bij deze diagnose hoort. Geen hyperactief gedrag of chaotische energie, maar juist perfectionisme, vermoeidheid en overprikkeling. Psychiater professor Ahmed Hankir legt uit waarom ADHD bij vrouwen zo vaak over het hoofd wordt gezien – en deelt vijf subtiele, maar krachtige signalen die vaak onopgemerkt blijven.
ADHD bij vrouwen: vaak verkeerd begrepen
Volgens Hankir, auteur van Breakthrough: A Story of Hope, Resilience and Mental Health Recovery, is ADHD bij vrouwen een van de meest onderbelichte mentale gezondheidsproblemen. De stoornis wordt niet alleen laat herkend, maar ook vaak verward met andere diagnoses zoals angststoornissen, depressie of borderline persoonlijkheidsstoornis.
“ADHD bij vrouwen is vaak verkeerd begrepen,” zegt hij in een populaire TikTok-video die inmiddels meer dan 600.000 keer is bekeken. “Veel vrouwen compenseren jarenlang, totdat ze uiteindelijk opbranden.”
Met zijn 389.000 volgers probeert de psychiater het beeld van ADHD te verbreden. In de video bespreekt hij de vijf meest voorkomende tekenen van zogeheten high functioning ADHD – vrouwen die naar buiten toe alles onder controle lijken te hebben, maar van binnen voortdurend overprikkeld en uitgeput zijn.
1. Overgevoeligheid voor afwijzing en kritiek
Het eerste teken dat Hankir noemt, is hypersensitiviteit voor afwijzing of kritiek. Veel vrouwen met ADHD hebben last van wat hij noemt rejection sensitivity dysphoria (RSD): een extreem sterke emotionele reactie op (vermeende) afwijzing, uitsluiting of teleurstelling.
Zelfs kleine opmerkingen kunnen voelen als persoonlijke aanvallen. “Deze gevoeligheid,” zegt Hankir, “is een van de belangrijkste redenen waarom vrouwen met ADHD vaak ten onrechte de diagnose borderline persoonlijkheidsstoornis krijgen.”
Het verschil? Waar borderline zich kenmerkt door diepe instabiliteit in relaties, is de emotionele intensiteit bij ADHD vaak het gevolg van overprikkeling, perfectionisme en het voortdurend proberen te voldoen aan verwachtingen.
2. Moeite met het reguleren van emoties
Een tweede, vaak onzichtbaar kenmerk is problemen met emotieregulatie. Vrouwen met ADHD kunnen hun gevoelens moeilijk doseren: frustratie, verdriet of boosheid lijken plotseling te ontstaan en net zo snel te exploderen.
Dit heeft niets te maken met een ‘zwak karakter’. Het brein van iemand met ADHD heeft simpelweg moeite om emoties te filteren. Daardoor ervaren vrouwen vaak een gevoel van emotionele overstroming — gevolgd door schuldgevoel of schaamte over hun ‘overdreven’ reactie.
Ook dit wordt regelmatig verkeerd geïnterpreteerd, zegt Hankir: “Wat lijkt op stemmingswisselingen, is vaak een gevolg van mentale overbelasting.”
3. Chronische chaos en desorganisatie
Veel vrouwen met ADHD beschrijven een voortdurend gevoel van chaos – in hun hoofd, huis of agenda. Waar buitenstaanders dit al snel afdoen als ‘slordigheid’ of ‘gebrek aan discipline’, ligt de oorzaak meestal in executieve disfunctie: het brein heeft moeite om prioriteiten te stellen, taken te plannen en actie te ondernemen.
Hankir benadrukt dat dit niets met luiheid te maken heeft. “In veel patriarchale culturen worden vrouwen streng beoordeeld als ze hun omgeving niet ‘op orde’ hebben,” zegt hij. “Maar wat je ziet is geen karakterfout – het is een neurologisch patroon.”
Het gevolg is dat veel vrouwen zich diep schamen voor hun rommelige realiteit, terwijl ze in feite voortdurend vechten tegen hun eigen hersenen.
4. Maskeren en overcompenseren
Een van de meest vermoeiende strategieën bij vrouwen met ADHD is masking – het bewust verbergen van symptomen. Ze doen dit door te overcompenseren: extra voorbereid te zijn, sociaal gedrag na te bootsen, of altijd ‘sterk’ over te komen, zelfs als ze vanbinnen instorten.
Het probleem? Dat masker houdt niemand vol. “Veel vrouwen krijgen pas een diagnose als ze volledig zijn opgebrand,” legt Hankir uit. “Tot dat moment houden ze zichzelf in stand met koffie, controle en continu piekeren.”
Maskeren kan leiden tot mentale uitputting en een gevoel van vervreemding: wie ben je eigenlijk nog, als je altijd iemand anders moet spelen om te ‘functioneren’?
5. De keerzijde van perfectionisme
Het laatste teken dat Hankir noemt, is overcompensatie: het idee dat je altijd méér moet doen om ‘normaal’ te lijken. Veel vrouwen met ADHD voelen zich voortdurend tekortschieten, en proberen dat te compenseren door te perfectioneren.
Ze blijven langer op hun werk, bereiden alles tot in detail voor en stellen onrealistische eisen aan zichzelf. Aan de buitenkant lijkt het alsof ze alles onder controle hebben – een goedlopende baan, een opgeruimd huis, sociale afspraken – maar vanbinnen zijn ze vaak mentaal en emotioneel uitgeput.
Hankir noemt dit een stille vorm van burn-out: “Ze lijken high functioning, maar in werkelijkheid draaien ze op hun laatste reserves.”
Niet elk teken betekent dat je ADHD hebt
De psychiater waarschuwt wel voor overhaaste conclusies. “Herken je jezelf in sommige van deze punten, dan betekent dat nog niet automatisch dat je ADHD hebt,” zegt hij. “Deze eigenschappen kunnen ook voorkomen bij andere stoornissen of simpelweg bij stress.”
Toch loont het om alert te zijn. Als deze signalen je dagelijks functioneren beïnvloeden, is het verstandig om met je huisarts te praten. “Die kan je verwijzen naar een specialist voor een goede beoordeling,” legt Hankir uit. “Het juiste label kan niet alleen verklaren wat je ervaart, maar ook de weg vrijmaken voor herstel.”
De drie hoofdvormen van ADHD
Er bestaan drie hoofdcategorieën binnen ADHD:
- Overwegend onoplettend type – moeite met focus, concentratie en organisatie.
- Overwegend hyperactief/impulsief type – rusteloosheid en impulsieve acties.
- Gecombineerd type – een mix van beide.
Volgens het kennisplatform Understood.org komt bij meisjes en vrouwen vooral de onoplettende variant voor. Omdat die minder opvalt dan de drukke, impulsieve vorm die vaker bij jongens wordt gezien, blijft ADHD bij vrouwen vaak jarenlang onopgemerkt.
Bovendien hebben vrouwen gemiddeld minder last van hyperactiviteit – iets wat ervoor zorgt dat hun symptomen niet in het klassieke beeld van ‘druk gedrag’ passen. Daardoor krijgen ze minder snel hulp, en leven velen decennialang met een onzichtbare vorm van overbelasting.
Een pleidooi voor meer begrip
Hankir sluit zijn video af met een boodschap die even simpel als krachtig is: “Bescherm je geest en bescherm je hart.”
Zijn oproep is duidelijk: het is tijd dat de samenleving begrijpt dat ADHD niet altijd schreeuwt of stuitert. Soms glimlacht het, werkt het te hard, zegt het “ik red me wel” — terwijl het vanbinnen stilletjes instort.
