De feestdagen staan voor de deur, en terwijl velen zich opmaken voor gezellige diners en knallend vuurwerk, is er ook de traditionele Oudejaarsloterij van de Staatsloterij. Voor wie een gokje wil wagen, is er wellicht goed nieuws: volgens een kansspeldeskundige kun je je winkans enigszins beïnvloeden door een specifiek eindcijfer te kiezen.
Hoewel de kans op het winnen van de jackpot klein blijft – slechts 1 op de 7,1 miljoen volgens Ruud Koning, hoogleraar sporteconomie en statistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen – kunnen slimme keuzes toch een verschil maken. Econoom en kansspeldeskundige Martin van Geest onderzocht de statistieken van de Staatsloterij en ontdekte een opmerkelijke trend: loten met het eindcijfer 7 worden niet alleen vaker verkocht, maar vallen ook vaker in de prijzen.
Dit heeft deels te maken met hoe de Staatsloterij werkt. Alle loten maken evenveel kans op de hoofdprijs, omdat een computer willekeurig een winnend lot kiest. Maar volgens de regels moet dat winnende lot wel daadwerkelijk verkocht zijn. Als dat niet het geval is, wordt een nieuw lot getrokken totdat een verkocht lot wint. Omdat eindcijfer 7 populair is onder Nederlanders – vaak gezien als een geluksgetal – worden er meer loten met dit cijfer verkocht. Hierdoor is de kans groter dat het winnende lot een 7 bevat.
Daarnaast werkt dit fenomeen ook bij de zogenaamde troostprijzen. Dit zijn kleinere geldbedragen die worden uitgereikt aan loten met dezelfde cijfers als het winnende lot, maar met andere letters. Van Geest vergelijkt dit met een pot knikkers: stel dat er 75 rode knikkers en 25 gele knikkers in de pot zitten. Alle knikkers maken evenveel kans om getrokken te worden voor de hoofdprijs. Maar als een rode knikker wint, krijgen de overige 74 rode knikkers een grotere kans op troostprijzen dan de 24 gele knikkers.
Uit zijn berekeningen bleek dat deelnemers met een lot dat eindigt op 7 gemiddeld 65 procent meer troostprijzen winnen dan deelnemers met een lot dat eindigt op het minst populaire cijfer: 0. Dit komt omdat nul door weinig mensen wordt gekozen; het is een getal waar weinig emotionele waarde aan wordt gehecht. „Niemand wordt op de nulde dag van de maand geboren, of woont op nummer nul,” aldus Van Geest.
De Staatsloterij bevestigt dat populaire eindcijfers vaker worden verkocht en daardoor een grotere kans hebben om in de prijzen te vallen. Ze benadrukken echter dat dit geen garantie biedt en dat het resultaat per trekking kan verschillen.
Deze inzichten roepen ook een interessante vraag op: waarom zijn we zo gefascineerd door het idee van geluk en kansspelen? De aantrekkingskracht van de Staatsloterij en vergelijkbare kansspelen ligt in het idee dat het mogelijk is om met een kleine investering een enorme prijs te winnen. Bovendien speelt het idee van “brood en spelen” een rol. Net zoals de Romeinen gladiatorengevechten organiseerden om het volk te vermaken, biedt de Staatsloterij een vleugje hoop en spanning in het dagelijkse leven.
Voor wie nog twijfelt over welk eindcijfer te kiezen bij het kopen van een Staatslot: 7 lijkt een veilige keuze. Het garandeert geen miljoenenprijs, maar vergroot wel de kans op kleinere prijzen. En wie weet, misschien luid je het nieuwe jaar in met een onverwachte meevaller. Eén ding is zeker: het blijft uiteindelijk een kwestie van geluk.
