Veel bedrijven die kleine plastic flesjes en blikjes produceren, maken zich zorgen over de mogelijke verhoging van het statiegeld. Ze vrezen dat consumenten hierdoor niet ineens hun gedrag zullen veranderen en lege verpakkingen vaker zullen inleveren.
Volgens deze ondernemingen, verenigd in de organisatie Verpact, is de druk vanuit de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) enorm. De overheid wil dat 90 procent van de verpakkingen wordt ingezameld, maar dat doel lijkt nog ver weg.
Uit cijfers blijkt dat in 2023 slechts 71 procent van de kleine flesjes en blikjes werd ingeleverd. Verpact verwacht weliswaar een stijging naar 78 procent in 2024, maar daarmee blijft de kloof met de gewenste 90 procent groot.
Hierdoor voert de ILT de druk op en dreigt zij bedrijven met financiële sancties als er geen verbeteringen plaatsvinden. Daarnaast moet Verpact een gedetailleerd onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijke gevolgen van een verhoging van het statiegeld.
Ondanks deze druk is de effectiviteit van een verhoogd statiegeld twijfelachtig. Een studie van adviesbureau PwC toont aan dat zelfs bij een verhoging van het statiegeld van 15 naar 25 cent, het aantal ingeleverde verpakkingen slechts met 1 procent zou stijgen.
Zelfs bij een veel grotere verhoging – zoals 50 cent voor kleine flesjes en 1 euro voor grotere flessen – blijft de stijging beperkt tot maximaal 4 procentpunten. Dit roept de vraag op of een hogere financiële prikkel daadwerkelijk de oplossing is voor het zwerfafvalprobleem.
Volgens Verpact wegen de hoge kosten en bijkomende nadelen van een statiegeldverhoging niet op tegen de minimale winst in het inzamelpercentage. Bovendien toont internationaal onderzoek aan dat het wel degelijk mogelijk is om 90 procent van de verpakkingen in te zamelen zonder drastische prijsstijgingen. Het aanpassen van het huidige systeem lijkt dus een betere optie dan simpelweg het bedrag op te schroeven.
Een alternatief dat wordt voorgesteld, is het uitbreiden van het aantal inleverpunten. Momenteel moeten er tegen 2027 minstens 5.400 extra innamepunten worden geïnstalleerd om de inzameling te bevorderen. Toch blijkt in de praktijk dat veel winkels niet staan te springen om deze nieuwe innamepunten toe te voegen, onder andere vanwege logistieke en financiële bezwaren.
Verpact stelt dat het creëren van meer inlevermogelijkheden een veel effectievere oplossing is dan het verhogen van het statiegeld. Als consumenten hun lege verpakkingen gemakkelijker kwijt kunnen, zullen ze eerder geneigd zijn om deze daadwerkelijk terug te brengen. Dit zou uiteindelijk een duurzamere en efficiëntere manier zijn om de inzameldoelstellingen te halen.
De ILT analyseert momenteel de aanbevelingen en resultaten die door Verpact zijn aangeleverd. Tot nu toe is er nog geen definitieve beslissing genomen over welke maatregelen zullen worden doorgevoerd. Een woordvoerder van de inspectie bevestigde: “We zijn nog bezig met de beoordeling van de cijfers en adviezen.”
De discussie over statiegeldverhoging blijft voorlopig bestaan, terwijl bedrijven, de overheid en milieuorganisaties zoeken naar de beste aanpak. Of de voorgestelde alternatieven, zoals extra inleverpunten, het gewenste effect zullen hebben, moet de toekomst uitwijzen. Ondertussen groeit de druk op bedrijven om daadkrachtige maatregelen te nemen en hun rol in een duurzamere afvalverwerking serieus te nemen.
Bron: Zelfmaak-ideetjes.nl
